Bài 16 Đọc Xin chào, XA-HA-RA trang 76, 77 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức tập 1

Nội dung chính bài Xin chào, XA-HA-RA:

Sa mạc khắc nghiệt nhưng là ước mơ, là đam mê của những người chưa từng được đến đây. Thời tiết, địa chất, con vật nơi đây đều độc đáo, làm cho những vị khách ghé thăm khó có thể quên được; từ sa mạc mà ngẫm nghĩ nhiều hơn về cuộc đời này.

* Khởi động

Trả lời câu hỏi Khởi động trang 76 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Trao đổi với bạn những điều em biết về sa mạc (thời tiết, cảnh vật, con vật, cây cối,...).

Phương pháp:

Em dựa vào hiểu biết của bản thân về sa mạc và trao đổi với bạn.

Lời giải: 

Những điều em biết về sa mạc: thời tiết khắc nghiệt, rất nóng bức, ít mưa; chủ yếu là có xương rồng, không có nhiều cây xanh nào khác; chỉ có các loài vật chịu nóng tồn tại như lạc đà, thằn lằn, rắn sa mạc.

XIN CHÀO, XA-HA-RA

Sang phía nam dãy Át-lát, tôi như lạc vào phim khoa học viễn tưởng. Những rặng đá xám bỗng xỉn màu rồi ngả sang đen rám hoặc đỏ quạch. Bốn bề giống như sao Hoả.

Nghỉ vài chặng, xe bắt đầu quành vào sa mạc. Chúng tôi xuống xe dưới cái nắng như rải lửa khiến tóc của mọi người trở nên giòn tan. Nhưng tôi đã quên mất nắng nóng. Tôi còn bận thì thầm:“Xin chào, Xa-ha-ra.".

Xa-ha-ra, sa mạc lớn nhất châu Phi đang ở ngay trước mắt tôi. Chân tôi đang giẫm lên nó. Cát của nó lộm cộm dưới đế giày. Cát sa mạc mịn như bột và mỏng manh như gió bụi, không to như cát Phan Thiết hay ẩm ướt như cát Sầm Sơn. Chúng tôi phấn khích nhảy nhót. Giấc mơ này là có thật. Chúng tôi đang ở đây, một trong những nơi hoang vu nhất địa cầu.

Chúng tôi trèo lên yên lạc đà. Chúng đứng bổng dậy, cao lừng lững. Những người dắt lạc đà phải ghìm để chúng không chạy. Chạy trên cát lún thì lạc đà là vô địch.

Trời tối dần, lạ thay, trời rất mát, thậm chí rất lạnh. Gió thổi lồng lộng kéo bật tóc tôi ra khỏi khăn trùm đầu. Chúng tôi đi khá lâu mới đến khu lều dành cho khách du lịch, nhưng không ai muốn vào những túp lều du mục ấy. Mọi người nằm kềnh ra những tấm chiếu dạ trải trên cát để ngắm sao, tận hưởng đêm duy nhất giữa sa mạc mênh mông.

Năm giờ sáng, trời hửng. Những cồn cát óng vàng vây quanh những căn lều vuông vắn. Bầu trời nhu nhú ánh bình minh rồi rải nắng non lóng lánh lên những hạt cát mịn. Đàn lạc đà lại đưa chúng tôi ra xe. Sa mạc hai triệu năm tuổi và những cồn cát lùi dần lại phía sau. Bỗng trên xe có người nói chưa biết quốc tịch của người bên cạnh. Mọi người cười phá lên. Phải rồi, việc mang quốc tịch gì đâu có quan trọng, khi mà ở giữa hoang mạc, ai cùng trở nên nhỏ bé như một hạt cát.

(Theo Di Li)

Câu 1 trang 77 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Tìm những chi tiết miêu tả sự khắc nghiệt của thiên nhiên:

– Trên con đường dẫn đến sa mạc Xa-ha-ra.

– Ở sa mạc Xa-ha-ra.

Phương pháp: 

Em đọc đoạn văn thứ nhất và thứ hai của bài đọc để tìm câu trả lời.

Lời giải:  

Những chi tiết miêu tả sự khắc nghiệt của thiên nhiên:

– Trên con đường dẫn đến sa mạc Xa-ha-ra: Những rặng đá xám bỗng xỉn màu rồi ngả sang đen râm hoặc đỏ quạch; cái nắng như rải lửa khiến tóc của mọi người trở nên giòn tan.

– Ở sa mạc Xa-ha-ra: Cát của nó lộm cộm dưới đế giày. Cát sa mạc mịn như bột và mỏng manh như gió bụi, không to; Trời tối dần, lạ thay, trời rất mát, thậm chí rất lạnh. Gió thổi lồng lộng kéo bật tóc tôi ra khỏi khăn trùm đầu.

Câu 2 trang 77 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Nhân vật “tôi” có cảm xúc gì khi được đến Xa-ha-ra? Cảm xúc đó được thể hiện ra sao?

Phương pháp: 

Em đọc đoạn văn thứ hai của bài đọc, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải:  

Khi được đến Xa-ha-ra, nhân vật “tôi” có cảm xúc phấn khích, muốn nhảy nhót, tưởng như mình đang trong một giấc mơ, quên mất nắng nóng.

Câu 3 trang 77 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Những điều đặc biệt ở Xa-ha-ra được miêu tả thế nào?

Phương pháp: 

Em đọc đoạn văn thứ 2, 3, 4 và 6 trong bài đọc để tìm câu trả lời.

Lời giải:  

Những điều đặc biệt ở Xa-ha-ra được miêu tả:

+ Thời tiết: buổi sáng nóng, buổi tối trời rất mát, thậm chí rất lạnh, gió thổi lồng lộng.

+ Cát: mịn như bột và mỏng manh như gió bụi, không to như cát Phan Thiết hay ẩm ướt như cát Sầm Sơn.

+ Lạc đà: cao lừng lững, phải ghìm lại để chúng không chạy; chạy trên cát lún thì lạc đà là vô địch.

+ Bình minh: trời hửng. Những cồn cát óng vàng vây quanh những căn lều vuông vắn. Bầu trời nhu nhú ánh bình minh rồi rải nắng non lóng lánh lên những hạt cát mịn.

Câu 4 trang 77 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Theo em, chi tiết đoàn khách du lịch muốn nằm ngoài trời để ngắm sao cho thấy cảm xúc gì của họ?

Phương pháp: 

Em đọc đoạn văn thứ 5 trong bài đọc, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải:  

Theo em, chi tiết đoàn khách du lịch muốn nằm ngoài trời để ngắm sao cho thấy cảm xúc rất vui mừng, rất tò mò và háo hức được nằm mình lên trên cát, ngắm nhìn sao trời tự nhiên. Khách du lịch rất yêu thích không gian sa mạc, muốn chìm đắm vào sa mạc vốn có. 

Câu 5 trang 77 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Câu cuối bài đọc cho biết điều gì? Chọn câu trả lời dưới dây hoặc nếu ý kiến của em.

A. Thiên nhiên quá hùng vĩ, con người quá bé nhỏ.

B. Ở một nơi kì vĩ như Xa-ha-ra, con người chỉ cần chú ý đến cảnh sắc thiên nhiên.

C. Thiên nhiên giúp xoá nhoà khoảng cách giữa người với người.

Phương pháp: 

Em đọc câu cuối bài đọc, suy nghĩ và chọn đáp án phù hợp.

Lời giải: 

Đáp án đúng là: C. Thiên nhiên giúp xoá nhoà khoảng cách giữa người với người.

* Luyện tập theo văn bản đọc

Bài 1 trang 77 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Tìm trong và ngoài bài đọc những từ ngữ chỉ đặc điểm của sa mạc và những từ ngữ có nghĩa trái ngược với chúng.

M: hoang vu – sầm uất

Phương pháp: 

Em đọc kĩ bài đọc và ngoài bài đọc để tìm những từ ngữ chỉ đặc điểm của sa mạc và những từ ngữ có nghĩa trái ngược với chúng theo mẫu.

Lời giải:  

lớn – bé; mịn – thô; mênh mông – nhỏ hẹp; nóng nực – lạnh giá; vắng vẻ – đông đúc. 

Bài 2 trang 78 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Từ tối và từ lạnh trong câu sau được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển?

Trời tối dần, lạ thay, trời rất mát, thậm chí rất lạnh.

Phương pháp:

Em đọc kĩ câu văn, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải:  

Từ tối và từ lạnh trong câu sau được dùng với nghĩa gốc. Trong đó tối là trạng thái thời gian khi không còn mặt trời chiếu sáng; lạnh là sự giảm nhiệt độ.

Bài 3 trang 78 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Đặt câu chứa từ thổi mang mỗi nghĩa dưới dày:

a. Chúm miệng lại và làm cho luồng hơi bật mạnh từ trong miệng ra.

b. (Không khí) chuyển động thành luồng và gây ra tác động nhất dịnh.

Phương pháp: 

Em đọc kĩ nghĩa của từ và đặt câu phù hợp.

Lời giải:  

a. Em và các bạn thi nhau thổi bóng bay để trang trí lớp.

b. Mùa đông, gió thổi rít lên từng đợt lạnh buốt. 

Sachbaitap.com