Bài 42.4 Trang 52 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

42.4.   Hiđrocacbon X có công thức phân tử là C₄H₁₀

a)  Viết các công thức cấu tạo của X.

b)  Biết X có phản ứng thế với clo (clo thế hiđro ở vị trí bất kì) khi có ánh sáng. Hãy viết phương trình hoá học của phản ứng xảy ra khi cho X tác dụng với Cl₂ theo tỉ lệ 1 : 1 về số mol để tạo ra C₄H₉Cl.

c) Viết các công thức cấu tạo có thể có của C₄H₉Cl

Trả lời                                

a) Công thức cấu tạo của X có thể là:

$C{H_3} - C{H_2} - C{H_2} - C{H_3}$ hoặc 

$\eqalign{& C{H_3} - CH - C{H_3} \cr & \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,| \cr & \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,C{H_3} \cr}$

b) Phản ứng thế của X với clo theo tỷ lệ 1:1 khi chiếu sáng:

${C_4}{H_{10}} + C{l_2}\buildrel {a/s} \over\longrightarrow {C_4}{H_9}Cl + HCl$

c) Vì nguyên tử clo có thể thây thế nguyên tử hidro ở vị trí bất kì trong X nên;

+ Nếu X là $C{H_3} - C{H_2} - C{H_2} - C{H_3}$ , công thức cấu tạo của C₄H₉Cl có thể là:

$C{H_3} - C{H_2} - C{H_2} - C{H_2} - Cl$ hoặc 

$\eqalign{& C{H_3} - C{H_2} - CH - C{H_3} \cr & \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,| \cr & \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,Cl \cr}$

+ Nếu X là $\eqalign{& C{H_3} - CH - C{H_3} \cr & \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,| \cr & \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,C{H_3} \cr}$, thì công thức cấu tạo của C₄H₉Cl có thể là:

$\eqalign{& C{H_3} - CH - C{H_2}Cl \cr & \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,| \cr & \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,C{H_3} \cr}$ hoặc