Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên SBT Ngữ văn 6 tập 2

4. Bài tập 1, phần Luyện tập, trang 1, SGK.

Gợi ý làm bài

1. a) Các chi tiết ngoại hình của Dế Mèn được miêu tả trong đoạn văn : đôi càng, vuốt, đôi cánh, màu sắc toàn thân, đầu, răng, sợi râu.

Tác giả đã miêu tả khá kĩ hầu hết các bộ phận chính của ngoại hình Dế Mèn, tập trung làm nổi bật vẻ đẹp cường tráng của một chàng dế thanh niên. Các chi tiết ngoại hình thể hiện được sự cường tráng, như : đôi càng mẫm bóng, những cái vuốt nhọn hoắt, đầu nổi từng tảng, rất bướng, hai cái răng đen nhánh nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy, sợi râu dài và uốn cong. Vẻ cường tráng còn được thể hiện ở sức mạnh trong từng điệu bộ, hành động của Dế Mèn, như : co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ,... (Tìm thêm các dẫn chứng khác)

b) Các tính từ được sử dụng trong đoạn văn : cường tráng, mẫm bóng, cứng, nhọn hoắt, phanh phách, hủn hoẳn. (Tìm các tính từ còn lại trong đoạn văn)

- Thay thế một số từ nêu trên bằng những từ đồng nghĩa hoặc gần nghĩa. Ví dụ : cường tráng -> khoẻ mạnh ; mẫm bóng -> mập mạp ; cứng -> rắn ; nhọn hoắt —> sắc ; hủn hoẳn -> cũn cỡn ;...

Đặt vào trong đoạn văn thì những từ thay thế trên đây đều không đạt được hiệu quả cao về khả năng miêu tả và gợi cảm hoặc không diễn tả được chính xác sự vật và trạng thái như những từ tác giả đã dùng. Từ đó có thể khẳng định : Nghệ thuật sử dụng từ ngữ, đặc biệt là tính từ của tác giả rất chính xác và điêu luyện.

2. Đọc lại đoạn văn trong SGK : từ "Một buổi chiều..." đến hết bài.

Chú ý diễn biến tâm lí và thái độ của Dế Mèn : lúc đầu thì huênh hoang trước Dế Choắt, sau khi trêu chị Cốc thì chui tọt ngay vào hang yên chí với nơi ẩn nấp kiên cố của mình. Nhưng khi thấy Dế Choắt bị chị Cốc mổ thì nằm im thin thít, sau khi chị Cốc bay đi rồi mới dám mon men bò ra khỏi hang hỏi Dế Choắt. Trước cái chết thảm thương của Dế Choắt, Dế Mèn ân hận về lỗi của mình và thấm thía "bài học đường đời đầu tiên".

3. Bài học đường đời đầu tiên đã được thể hiện qua lời khuyên của Dế Choắt. (Tìm trong đoạn cuối bài văn và ghi lại)

Có thể tham khảo đoạn văn sau :

Anh Dế Choắt đáng thương ơi ! Suốt đời tôi sẽ không bao giờ dám quên câu chuyện đau lòng này. Chính bởi cái thói ngông cuồng, dại dột của tôi mà anh phải lìa trần trong đau đớn. Anh phải chết oan chết ức là tại tôi. Tôi biết, nói lời hối hận bây giờ đã quá muộn rồi. Nhưng quả thực tôi nào có biết cơ sự lại ra nông nỗi này. Chỉ mong linh hồn anh được yên nghỉ. Tôi không dám cầu xin sự tha thứ của anh, mà cho dù anh có tha thứ cho tôi thì tôi cũng không bao giờ có thể tha thứ cho mình. Tôi hứa sẽ từ bỏ thói hung hăng, ngỗ nghịch, kiêu ngạo, sẽ khiêm nhường học hỏi các bậc đàn anh, bênh vực giúp đỡ những kẻ yếu. Chỉ có thế, tôi mới chuộc được lỗi lầm với anh...

 Sachbaitap.com