Soạn bài Đàn ghi ta của Lor-ca Văn 12 Chân trời sáng tạo tập 2

Trước khi đọc

Câu hỏi (Trang 9, SGK Ngữ văn 12 - CTST tập 2):

Hãy tìm hiểu thông tin về nhà thơ Lor-ca và đất nước Tây Ban Nha trước khi đọc văn bản này.

Phương pháp:

Tìm kiếm tư liệu để trả lời câu hỏi.

Lời giải:

- Lor ca là một nhà thơ nổi tiếng, ông không chỉ là một người con của đất nước Tây Ban Nha, ông còn là tiếng nói, là niềm vui nỗi buồn của đất nước mình. Nhờ những vần thơ tài hoa của ông mang đậm chất dân gian, mà người ta nghe thấy tiếng hoàng hôn than khóc ánh bình minh. Tiếng đàn ghi ta cất lên làm sao xuyến tiếng đôi thằn lằn thì thầm bên tảng đá ven sông, tiếng cát lạo sạo dưới chân cặp người yêu bên nhau. Cũng nhờ tiếng thơ của ông, đất nước Tây Ban Nha hiện lên với chiều dài lịch sử với những sắc màu độc đáo nồng nhiệt. Nhưng vẫn phảng phất đâu đó những nỗi buồn.

- Tây Ban Nha là một đất nước nằm trong liên minh châu Âu với nhiều nét văn hóa đặc trưng:

+ Tiếng Tây Ban Nha là tiếng nói được 21 quốc gia sử dụng như tiếng mẹ đẻ.

+ Là đất nước có nhiều lễ hội

+ Khí hậu chia thành 3 vùng riêng biệt

+ Một trong những hình ảnh mang đậm bản sắc của Tây Ban Nha chính là hình ảnh áo choàng đỏ.

Trong khi đọc

Câu hỏi 1 (Trang 9, SGK Ngữ văn 12 - CTST tập 2)

Câu hỏi:

Bạn hình dung như thế nào về hình ảnh “tiếng đàn bọt nước"?

Phương pháp:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp.

Lời giải:

Hình ảnh “tiếng đàn bọt nước” gợi lên một cảnh vật mơ hồ và thú vị. Có thể bạn tưởng tượng đến âm thanh nhẹ nhàng của bọt nước khi chúng nổ bật ra từ mặt nước, tạo ra những âm thanh như tiếng đàn. Hình ảnh này có thể kết hợp giữa thiên nhiên và âm nhạc, tạo nên một không gian siêu thực và thú vị.

Câu hỏi 2 (Trang 10, SGK Ngữ văn 12 - CTST tập 2)

Câu hỏi:

Tìm những hình ảnh thể hiện sự chuyển đổi cảm giác trong khổ thơ thứ 3.

Lời giải:

“Tiếng ghi ta nâu bầu trời cô gái ấy”: màu nâu – màu vỏ đàn ghi ta quen thuộc, màu của đất đai trên quê hương đất nước hay còn là màu của mái tóc, của làn da, của đôi mắt cô gái - ẩn dụ tình yêu thương mãnh liệt.

- “Tiếng ghi ta lá xanh”: thể hiện sức sống mãnh liệt, vĩnh hằng của nghệ thuật.

- “Tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan”: nghệ thuật luôn đẹp đẽ và lung linh là thế nhưng rồi cũng thật mong manh đến xót lòng.

- “Tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy”: cái chết tức tưởi, đầy thương xót, đau đớn của nghệ thuật và sự phẫn uất tột cùng với chế độ phát xít độc tài và cũng là sự xót thương cho người nghệ sĩ tài năng, bạc mệnh.

Câu hỏi 3 (Trang 10, SGK Ngữ văn 12 - CTST tập 2)

Câu hỏi:

Tìm những hình ảnh khác xa nhau được đặt kề cận trong hai khổ thơ thứ 5 và thứ 6.

Phương pháp:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp.

Lời giải:

- Khổ thơ 5:

+ “Một đàn ghi-ta đang hát”: Hình ảnh của một đàn ghi-ta đang phát ra âm thanh, tạo nên không gian âm nhạc và vui vẻ.

+ “Một đàn ghi-ta đang khóc”: Hình ảnh của đàn ghi-ta đang phát ra âm thanh buồn bã, tạo nên không gian u sầu và đau đớn.

- Khổ thơ 6:

+ “Một đàn ghi-ta đang hát”: Lại là hình ảnh của đàn ghi-ta đang phát ra âm thanh, tạo nên không gian âm nhạc và vui vẻ.

+ “Một đàn ghi-ta đang khóc”: Lại là hình ảnh của đàn ghi-ta đang phát ra âm thanh buồn bã, tạo nên không gian u sầu và đau đớn.

Những hình ảnh này tạo nên sự tương phản giữa niềm vui và nỗi buồn, tạo nên không gian âm nhạc và cảm xúc trong bài thơ.

Sau khi đọc

Câu hỏi 1 (Trang 10, SGK Ngữ văn 12 - CTST tập 2)

Câu hỏi:

Bài thơ này có gì khác thường về hình thức (dấu câu, độ dài ngắn của khổ thơ/ dòng thơ,…)? Xác định thể loại, bố cục bài thơ và mạch cảm xúc của tác giả.

Phương pháp:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp.

Lời giải:

- Hình thức và dấu câu:

+ Bài thơ sử dụng hình thức thơ tự do, không ràng buộc về độ dài khổ thơ hay dòng thơ.

+ Dấu câu không tuân theo quy tắc truyền thống, tạo nên sự tự do và sáng tạo trong cách diễn đạt.

- Thể loại:

+ Bài thơ thuộc thể thơ tự do, không bị ràng buộc bởi hình thức cố định.

+ Tự do trong việc sắp xếp và biểu đạt ý nghĩa.

- Bố cục:

+ Bài thơ chia thành 3 phần:

Đoạn 1: Miêu tả hình ảnh người nghệ sĩ Lorca.

Đoạn 2: Diễn tả cái chết của Lorca và nỗi xót xa trước sự mất mát.

Đoạn 3: Niềm tin vào sự bất tử của tiếng đàn Lorca.

- Mạch cảm xúc:

+ Bài thơ thể hiện sự xót thương sâu sắc trước cái chết bi thảm của nhà thơ tài ba Lorca.

+ Tác giả Thanh Thảo cảm thông và ngưỡng mộ tài năng và số phận của Lorca.

Câu hỏi 2 (Trang 10, SGK Ngữ văn 12 - CTST tập 2)

Câu hỏi:

Tác giả Thanh Thảo đã sử dụng những từ ngữ, hình ảnh nào để gợi tả hình tượng nhà thơ Lorca trong hai khổ thơ đầu. Những từ ngữ, hình ảnh đó có điểm gì độc đáo?

Phương pháp:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp.

Lời giải:

Trong hai khổ thơ đầu của bài “Đàn ghi-ta” của nhà thơ Thanh Thảo, có một số hình ảnh và từ ngữ thể hiện hình tượng nhà thơ Lorca: “tiếng đàn bọt nước”:

- Hình ảnh của tiếng đàn ghi-ta được kết hợp với bọt nước.

- Từ “bọt nước” gợi lên hình ảnh của sự phập phồng, vỡ tan, và tạo ra âm thanh đặc biệt.

- Cách diễn đạt này là lạ hóa, tạo nên sự khác biệt và độc đáo trong việc miêu tả hình tượng nhà thơ Lorca.

Câu hỏi 3 (Trang 10, SGK Ngữ văn 12 - CTST tập 2)

Câu hỏi:

Tìm một số biểu tượng được sử dụng trong bài thơ. Lí giải ý nghĩa của những biểu tượng đó.

Phương pháp:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp.

Lời giải:

- Một số biểu tượng được sử dụng trong bài thơ:

+ Tiếng đàn bọt nước: Đại diện cho âm thanh, giai điệu và tâm hồn của nghệ sĩ Lorca.

+ Áo choàng đỏ gắt: Tượng trưng cho tình yêu tuổi trẻ, quê hương đất nước.

+ Vầng trăng: Tượng trưng cho sự bất tử và tâm hồn nghệ sĩ.

+ Dòng sông rộng vô cùng: Hình ảnh của cuộc sống và sự đổi mới văn hóa.

Bài thơ này thể hiện sự tôn vinh và xót thương trước cái chết bi thảm của người nghệ sĩ tài ba Lorca, cũng như mong ước một nền nghệ thuật cách tân. Thanh Thảo đã sử dụng hình ảnh và từ ngữ đầy cảm xúc để thể hiện ý tưởng sâu sắc về tình yêu và cuộc sống

Câu hỏi 4 (Trang 10, SGK Ngữ văn 12 - CTST tập 2)

Câu hỏi:

Việc lặp lại âm thanh tiếng đàn "li-la li-la li-la" có tác dụng gì?

Phương pháp:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp.

Lời giải:

Việc lặp lại âm thanh tiếng đàn “li-la li-la li-la” trong bài thơ “Đàn ghi-ta” của nhà thơ Thanh Thảo tạo ra một hiệu ứng âm nhạc và tạo nên không gian mơ hồ, đặc biệt. Hình ảnh này gợi lên âm thanh của đàn ghi-ta và tâm hồn của nghệ sĩ Lorca, tạo nên một không gian siêu thực và độc đáo trong bài thơ.

Câu hỏi 5 (Trang 10, SGK Ngữ văn 12 - CTST tập 2)

Câu hỏi:

Nhạc điệu của khổ thơ thứ hai, thứ ba có gì đặc biệt và được tạo nên từ những yếu tố nào?

Phương pháp:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp.

Lời giải:

Nhạc điệu của khổ thơ thứ hai và thứ ba trong bài thơ Lặp lại âm thanh “li-la li-la li-la”:

- Tạo ra một hiệu ứng âm nhạc và tạo nên không gian mơ hồ, đặc biệt.

- Cấu trúc vòng lặp này thường gặp trong những bài hát.

- Tạo sự khác biệt và độc đáo trong việc miêu tả hình tượng nhà thơ Lorca.

Câu hỏi 6 (Trang 11, SGK Ngữ văn 12 - CTST tập 2)

Câu hỏi:

Nêu cảm nhận của bạn về hình tượng nhà thơ Lor-ca được thể hiện trong bài thơ.

Phương pháp:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp.

Lời giải:

Nhà thơ Lorca trong bài thơ được thể hiện như một hình ảnh tài ba, nghệ sĩ đầy tài năng và tâm hồn sâu sắc. Tác giả Thanh Thảo tôn vinh và xót thương trước cái chết bi thảm của Lorca, cũng như mong ước một nền nghệ thuật cách tân. Hình ảnh của Lorca trong bài thơ là một biểu tượng về tình yêu và cuộc sống.

Câu hỏi 7 (Trang 11, SGK Ngữ văn 12 - CTST tập 2)

Câu hỏi:

Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì?

Phương pháp:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp.

Lời giải:

Cảm hứng chủ đạo của bài thơ “Đàn ghi-ta của Lorca” của nhà thơ Thanh Thảo là tôn vinh và xót thương trước cái chết bi thảm của nhà thơ tài ba Federico García Lorca. Bài thơ cũng thể hiện mong ước một nền nghệ thuật cách tân và tình yêu đối với cuộc sống và nghệ thuật.

Câu hỏi 8 (Trang 11, SGK Ngữ văn 12 - CTST tập 2)

Câu hỏi:

Xác định chủ đề và thông điệp của bài thơ. Chủ đề và thông điệp đó được thể hiện thông qua những biện pháp tu từ nào?

Phương pháp:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp.

Lời giải:

- Chủ đề: Bài thơ “Đàn Ghita” thể hiện sự xót thương sâu sắc trước cái chết của Lorca và mong muốn về một nền nghệ thuật cách tân. Chủ đề của bài thơ xoay quanh việc tôn vinh nghệ thuật và tình yêu đối với âm nhạc, biểu tượng bởi cây đàn ghita.

- Tư tưởng:

+ Tác giả Thanh Thảo thể hiện tư tưởng về sự tôn vinh và kính trọng nghệ thuật. Câu nói nổi tiếng “Khi tôi chết, hãy chôn tôi với cây đàn” được lấy làm đề từ của bài thơ, tượng trưng cho sự gắn bó mãnh liệt của Lorca với nghệ thuật.

+ Tư tưởng về sự tự do trong biểu đạt nghệ thuật cũng được thể hiện qua việc sử dụng câu thơ tự do, giải phóng mọi ràng buộc.

- Thông điệp:

+ Bài thơ gửi thông điệp về sự đam mê và tình yêu với nghệ thuật, cũng như sự hy vọng vào một tương lai nghệ thuật cách tân.

+ Tiếng đàn là biểu tượng của nghệ thuật, là biểu tượng cho lí tưởng đấu tranh vì những điều tốt đẹp của Lorca, bởi vậy không ai nỡ “chôn cất tiếng đàn” 1.

Sachbaitap.com