Soạn bài Thực hành đọc Cải ơi Ngữ Văn lớp 11 Kết nối tri thức tập 1

Nội dung chính:

Văn bản kể về hành trình đi tìm con gái tên “Cải” của người cha Năm ròng rã suốt 10 năm trời. Tuy “Cải” chỉ là con riêng của vợ hai ông với người chồng trước, nhưng ông hết lòng yêu thương, bảo vệ con bé. Do làm mất cặp trâu nhà nuôi nên Cải bỏ nhà ra đi, người ta đồn đoán ông Năm đã hại chết con bé rồi đem giấu xác Cải ở một bãi đất trống. Vợ ông, hàng xóm láng giềng đều không tin tưởng ông. Quá đau đớn và thất vọng, ông Năm quyết định lên đường đi tìm Cải.

Câu hỏi 1 (trang 48 SGK Ngữ Văn 11 Tập 1 - KNTT): So sánh trật tự của các sự kiện trong câu chuyện và trong truyện kể (mạch truyện) và nhận xét về hiệu quả nghệ thuật của cách tổ chức kể truyện kể. 

Lời giải:

- Trật tự các sự kiện trong câu chuyện: Theo trật tự thời gian (hành trình đi tìm con Cải).

- Trật tự các sự kiện trong truyện kể: Đan xen giữa quá khứ và hiện tại.

=> Nhận xét hiệu quả nghệ thuật: Diễn tả chân thực hành trình đi tìm con Cải của ông Năm. Gây xúc động mạnh cho bạn đọc bởi tình cha sâu sắc, cùng lời văn mộc mạc nhưng chan chứa cảm xúc.

Câu hỏi 2 (trang 48 SGK Ngữ Văn 11 Tập 1 - KNTT): Đặc điểm của người kể chuyện trong truyện: ngôi kể, quan hệ và thái độ của người kể chuyện đối với các nhân vật.

Lời giải:

- Ngôi kể: ngôi kể thứ ba 

- Quan hệ và thái độ của người kể chuyện đối với các nhân vật: người viết đặt hoàn cảnh của mình vào từng nhân vật mỗi khi bắt đầu kể về sự kiện nào đó bởi vậy những cuộc đối thoại trong truyện hiện lên đều mang theo tính cách, hoàn cảnh của mỗi người, mỗi nhân vật nhờ vậy mà cũng trở nên chân thực hơn. Đặc biệt là nhân vật ông Năm Nhỏ - người luôn mang trong mình nỗi niềm khát khao tìm kiếm đứa con gái bị thất lạc, ông được tác giả khắc họa một cách đầy tinh tế về hình ảnh một người cha nghèo chứa chan tình yêu thương qua những suy nghĩ, cử chỉ của ông. Từ đó, không chỉ khơi gợi được sự đồng cảm nơi người đọc mà mạch truyện cũng trở lên đặc sắc, nhân vật cũng trở lên sống động hơn.

Câu hỏi 3 (trang 48 SGK Ngữ Văn 11 Tập 1 - KNTT): Hệ thống điểm nhìn trong tác phẩm (người kể chuyện chủ yếu trần thuật theo điểm nhìn của mình hay của nhân vật, điểm nhìn bên trong hay bên ngoài chiếm ưu thế, từng điểm nhìn làm hé lộ những điều gì trong tâm lí nhân vật). 

Lời giải:

- Hệ thống điểm nhìn: Người kể chuyện chủ yếu trần thuật theo điểm nhìn của mình, điểm nhìn bên trong chiếm ưu thế.

- Điểm nhìn người kể chuyện giúp nhà văn miêu tả chính xác, khách quan diễn biến hành động của nhân vật, kết hợp với điểm nhìn bên trong để miêu tả nội tâm, cảm xúc của nhân vật.

+ Ông Năm khắc khoải chờ mong tin con, buồn bã khi nhớ về con.

+ Thán lo lắng cho câu chuyện giữa mình với Diễm Thương.

+ Diễm Thương lạnh nhạt, không cảm xúc.

Câu hỏi 4 (trang 48 SGK Ngữ Văn 11 Tập 1 - KNTT): Chú ý sự cộng hưởng giữa lời của người kể chuyện và lời nhân vật trong truyện.

Lời giải:

Lời cộng hưởng giữa người kể chuyện và nhân vật được đan xen nhau xuyên suốt toàn câu chuyện:

- Cảnh Diễm Thương giả diễn làm cái Cải: Một đêm Diễm Thương bước ra, thảng thốt gọi “Ba!”. Ông già đứng im sững, ngơ ngác giây lát, môi run lập bập hỏi Cải phải hôn con…không nhớ mặt con gái mình?

- Đăng tin trên truyền hình nó đắt đỏ, mà lần nào lại phòng quảng cáo ông cũng phải đôi co, đòi hỏi đọc theo ý mình, trong đó có đoạn, “Con không về ba nhớ đã đành… mà muốn nói gì cũng được.

- Ông già Năm Nhỏ thấy thằng Thàn xuống nước mắt. Ừ tối nay, ông cũng thấy mình hoang mang buồn bã rời, như sắp đến cuối đường rồi… 

→ Như vậy, toàn bộ tác phẩm đều rải rác những lời kể của tác giả với lời của nhân vật. Bởi vậy việc hiểu tâm lý nhân vật, diễn biến của câu chuyện trở lên dễ dàng hơn, cốt truyện vì vậy cũng trở lên độc đáo và hấp dẫn hơn.  

Sachbaitap.com