Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 113 SGK Ngữ văn 8 tập 1 Kết nối tri thức

Nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn của câu

Câu 1 (trang 113 sgk Ngữ văn 8 KNTT Tập 1): Đặt trong ngữ cảnh cuộc đối thoại được thể hiện ở bài ca dao số 2, nghĩa hàm ẩn của câu “Chú chuột đi chợ đường xa/ Mua mắm mua muối giỗ cha chú mèo” là gì?

Phương pháp: 

Đọc kỹ ngữ liệu đã cho và dựa vào ngữ cảnh để trả lời câu hỏi.

Trả lời:

Nghĩa hàm ẩn của câu “Chú chuột đi chợ đường xa/ Mua mắm mua muối giỗ cha chú mèo” là: mách nước cho kẻ yếu cách ứng xử với kẻ mạnh; chuột khôn khéo, mềm mỏng đáp lại sự “ân cần hỏi han” của mèo để cầu sự bình an theo phương châm “Mạnh dùng sức, yếu dùng chước”.

Câu 2 (trang 113 sgk Ngữ văn 8 KNTT Tập 1): Theo em, qua câu ca dao “Cưới em ba chum mật ong/ Mười thúng mỡ muỗi ba nong quýt đầy…”, anh học trò thực sự muốn nói điều gì?

Phương pháp: 

Đọc kỹ ngữ liệu đã cho và dựa vào ngữ cảnh để trả lời câu hỏi.

Trả lời:

Qua câu ca dao thể hiện được ngụ ý của anh học trò. Mặc dù những lễ vật anh nêu ra trông đều có vẻ thịnh soạn, đầy đủ nhưng thực chất anh nghèo không có gì cả “mỡ muỗi”, anh học trò chỉ có tình cảm chân thành dành cho cô gái.

Câu 3 (trang 113 sgk Ngữ văn 8 KNTT Tập 1): Cho biết nghĩa hàm ẩn của những câu in đậm trong các trường hợp sau:

a. Chập chập rồi lại cheng cheng

Con gà sống thiến để riêng cho thầy

b. Ông Giuốc-đanh:

- Thế này là thế nào? Bác may hoa ngược mất rồi.

Phó may:

- Ngài có bảo là muốn may hoa xuôi đâu.

Ông Giuốc-đanh:

- Lại còn phải bảo cái đó à?

Phó may:

- Vâng, phải bảo chứ. Vì tất cả những người quý phái đều mặc như thế này cả.

Phương pháp: 

Dựa vào ngữ cảnh để xác định nghĩa hàm ẩn của các câu in đậm.

Trả lời:

a. Nghĩa hàm ẩn của câu “Con gà sống lớn để riêng cho thầy” thể hiện tên thầy bói hành nghề mê tín, lợi dụng sự non nớt cả tin của mọi người để kiếm chác.

b. Nghĩa hàm ẩn của câu “Vì tất cả những người quý phái đều mặc như thế này cả” thể hiện sự ngu dốt, thiếu hiểu biết, học đòi làm sang của ông Giuốc-đanh.

Câu 4 (trang 113 sgk Ngữ văn 8 KNTT Tập 1): Xác định nghĩa hàm ẩn của các câu tục ngữ dưới đây:

a. Có tật giật mình.

b. Đời người có một gang tay

Ai hay ngủ ngày còn có nửa gang.

c. Cười người chớ vội cười lâu

Cười người hôm trước, hôm sau người cười.

d. Lời nói gói vàng

e. Lưỡi sắc hơn gươm

Phương pháp: 

Dựa vào hiểu biết của em để xác định nghĩa hàm ẩn của các câu tục ngữ.

Trả lời:

a. Bản thân sẽ cảm thấy chột dạ khi có ai đó nói về mình vì mình đã từng làm điều sai trái.

b. Hãy chăm chỉ, cần cù trong lao động và học tập; không nên lười nhác, lãng phí thời gian.

c. Chúng ta phải biết tôn trọng người khác, không được kinh thường bất cứ ai nhất là khi họ đang gặp khó khăn. Bởi vì một ngày nào đó, chúng ta có thể cũng sẽ rơi vào tình huống như họ và sẽ bị họ chê bai, khinh thường.

d.  Lời nói chính là thứ có giá trị như vàng. Hãy biết lựa lời nói sao cho hay nhưng phải đúng. 

e. Một lời nói cay nghiệt còn mang tính sát thương dữ dội hơn cả giáo gươm đâm vào da thịt con người. Vậy nên, sự tổn thương mà lời nói gây ra tuy vô hình nhưng lại vô cùng sắc bén.

Sachbaitap.com