Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 24 SGK Ngữ Văn 8 Cánh Diều tập 1

Câu 1 (trang 24, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Tìm trợ từ trong những câu dưới đây và cho biết tác dụng của chúng:

a) Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. (Thanh Tịnh)

b) Tôi quên cả mẹ tôi đứng sau tôi. (Thanh Tịnh)

c) Các em đừng khóc. Trưa nay, các em được về nhà cơ mà. (Thanh Tịnh)

d) Con Hiên không có áo à? (Thạch Lam)

e) Hai con tôi quý quá, dám tự do lấy áo đem cho người ta không sợ mẹ mắng ư? (Thạch Lam)

Phương pháp:

Đọc kĩ phần Kiến thức ngữ văn về trợ từ ở đầu bài 1 và xác định trợ từ.

Lời giải:

a. Trợ từ: chính

Tác dụng: nhấn mạnh cảnh vật thay đổi là do trong lòng nhân vật đang có sự thay đổi.

b. Trợ từ: cả

Tác dụng: nhấn mạnh sự xuất hiện của người mẹ ở đằng sau nhân vật tôi.

c. Trợ từ: cơ mà

Tác dụng: thể hiện mục đích hỏi và sự quan tâm của thầy hiệu trưởng với các em học sinh.

d. Trợ từ: à

Tác dụng: thể hiện mục đích hỏi và sự quan tâm của người hỏi với nhân vật Hiên.

Câu 2 (trang 24, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Trong các từ in đậm dưới đây, từ nào là trợ từ? Vì sao?

a) Vì có những hôm đi chơi suốt cả ngày với chúng bạn ở đồng làng Lê Xá, lòng tôi vẫn không cảm thấy xa nhà hay xa mẹ tôi chút nào hết. (Thanh Tịnh)

b) Trước sân trường làng Mỹ Lý dày đặc cả người. (Thanh Tịnh)

c) Chính lúc này, toàn thân các cậu cũng đang run run theo nhịp bước rộn ràng trong các lớp. (Thanh Tịnh)

d) Nhân vật chính là nhân vật then chốt của cốt truyện, giữ vị trí trung tâm trong việc thể hiện đề tài, chủ đề và tư tưởng của tác phẩm. (Theo Từ điển thuật ngữ văn học, Lê Bá Hán, Trần Đình Sử, Nguyễn Khắc Phi đồng Chủ biên)

Phương pháp:

Đọc kĩ phần Kiến thức ngữ văn về trợ từ ở đầu bài 1 và xác định đâu là trợ từ.

Lời giải:

a) Từ cả không phải là trợ từ. Cụm từ cả ngày biểu thị một ngày xuyên suốt.

b) Từ cả là trợ từ, biểu thị với mức độ cao, ý bao hàm, có nghĩa chỉ ở đây rất đông người.

c) Từ chính là trợ từ, nhấn mạnh vào thời gian, thời điểm nói đến, có nghĩa chỉ tại thời điểm này.

d) Từ chính không phải là trợ từ. Cụm từ nhân vật chính biểu thị là nhân vật điển hỉnh, then chốt của cốt truyện, từ chính bổ sung ý nghĩa cho danh từ nhân vật.

Câu 3 (trang 25, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Tìm thán từ trong những câu dưới đây và cho biết tác dụng của chúng:

a) A, em Liên thảo nhỉ. Hôm nay lại rót đầy cho chị đây. (Thạch Lam)

b) Ừ, phải đấy. Để chị về lấy. (Thạch Lam)

c) Ôi chào, sớm với muộn thì có ăn thua gì. (Thạch Lam)

d) Vâng, bà để mặc em.... (Kim Lân)

e) Ô hay, thể là thế nào nhỉ? (Kim Lân)

Phương pháp:

Đọc kĩ phần Kiến thức Ngữ văn phần thán từ để hoàn thành bài tập.

Lời giải:

a. Thán từ: A. Tác dụng: bộc lộc cảm xúc của nhân vật.

b. Thán từ: Ừ. Tác dụng: dùng để đáp lời.

c. Thán từ: Ôi chào. Tác dụng: bộc lộ cảm xúc.

c. Thán từ: Vâng. Tác dụng: dùng để đáp lời.

d. Thán từ: Ô hay. Tác dụng: bộc lộ cảm xúc.

Câu 4 (trang 25, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Trong các từ in đậm ở những câu dưới đây, từ nào là thán từ? Vì sao?

a) Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cánh hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. (Thanh Tịnh)

b) Ấy, rẽ lối này cơ mà. (Kim Lân)

c) Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. (Thanh Tịnh)

d) Này, thầy nó ạ. (Kim Lân)

Phương pháp:

Đọc kĩ phần Kiến thức ngữ văn về trợ từ ở đầu bài 1 và xác định đâu là trợ từ.

Lời giải:

a) Từ ấy không phải là thán từ. Từ ấy trong trường hợp này chỉ biểu thị nhấn mạnh cho cụm “những cảm giác trong sáng”.

b) Từ ấy là thán từ. Từ biểu lộ cảm xúc về mức độ của sự việc.

c) Từ này không phải là thán từ. Từ này trong trường hợp câu trên chỉ biểu thị nhấn mạnh cho sự việc được nhắc đến tại thời điểm hiện tại của người nói.

d) Từ này là thán từ. Từ dùng để gọi đáp trong câu nói.

Câu 5 (trang 25, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Viết đoạn văn (khoảng 6 – 8 dòng) kể về một kỉ niệm của em, trong đó có sử dụng ít nhất một trợ từ hoặc một thán từ. Chỉ ra trợ từ (hoặc thán từ) trong đoạn văn đó.

Phương pháp:

Viết đoạn văn sử dụng trợ từ hoặc thán từ.

Lời giải:

Bài tham khảo 1:

            Ai ai trong cuộc đời này cũng có những kỉ niệm đáng nhớ, em cũng vậy. Kỉ niệm đáng nhớ nhất nhất trong cuộc đời em đó là ngày đầu tiên em đi học lớp một. Khi ấy trường học là một nơi thật xa lạ trong mắt em. Bước tới cổng trường trong cái nắm tay của mẹ em vô cùng hồi hộp. Sân trường đông đúc với những tiếng loa gọi tập trung của cô giáo tổng phụ trách khiến cho em cảm thấy lo lắng, em đã nắm chặt lấy tay mẹ. Chính lúc ấy, mẹ em đã buông nắm tay ra để em xếp hàng vào lớp, em đã cảm thấy lo sợ vô cùng bởi đó là lần đầu tiên em thấy mình xa mẹ đến vậy. Sau này khi đã quen hơn với việc tới lớp, em không còn sợ hãi như lần đầu tiên ấy nữa những đó vẫn mãi là một kỉ niệm khó phải trong kí ức của em.

Trợ từ: Chính

Bài tham khảo 2:

Trong gia đình, bố là người thương em nhất. Em nhớ những lần trời mưa to, nước đều ngập đến cả đầu gối. Chính những lúc như vậy, tan học đã lâu mà bố chưa đến, em vô cùng lo sợ. Nhìn các bạn lần lượt ra về, mắt em đỏ hoe. Cuối cùng, bố cũng xuất hiện. Lần nào em cũng đều ho thật to để bố nhìn thấy em “A, bố ơi, con đứng ở đây!”. Bố mặc chiếc áo mưa lớn rồi bước thật chậm. Bố cõng em lên lưng và trùm nguyên cái áo mưa to cho em khỏi ướt. Về đến nhà, quần áo bố đã sũng nước. Em rất thương bố. Đó là kỉ niệm với bố mà em không thể quên.

- Trợ từ: cả, chính, nguyên.

- Thán từ: a.

Sachbaitap.com