Soạn bài Trợ từ, thán từ ngắn nhất - Văn 8 tập 1

Câu 1 trang 70 - Văn 8 Tập 1

Câu hỏi: 

Trong các câu dưới đây, từ nào (trong các từ in đậm) là trợ từ, từ nào không phải là trợ từ?

a. Chính thầy hiệu trưởng đã tặng tôi cuốn sách này.

b. Chị Dậu là nhân vật chính của tác phẩm "Tắt đèn".

c. Ngay tôi cũng không biết đến việc này.

d. Anh phải nói ngay điều này cho cô giáo biết.

e. Cha tôi là công nhân.

g. Cô ấy đẹp ơi là đẹp.

h. Tôi nhớ mãi những kỉ niệm thời niên thiếu.

i. Tôi nhắc anh những ba bốn lần mà anh vẫn quên.

Trả lời:

Các từ in đậm trong các câu (a), (c), (g), (i) là trợ từ.

Từ chính ở câu (b) là tính từ, bổ sung ý nghĩa cho danh từ đứng trước nên không phải là trợ từ, các từ ở câu (d), (e), (h) không phải là trợ từ

Câu 2 trang 70 - Văn 8 Tập 1

Câu hỏi: 

Giải thích nghĩa của các trợ từ in đậm trong những câu sau:

a. Nhưng đời nào tình thương yêu và lòng kính mến mẹ tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến... Mặc dầu non một năm ròng mẹ tôi không gửi cho tôi lấy một lá thư, nhắn người thăm tôi lấy một lời và gửi cho tôi lấy một dồng quà.

(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)

b. Hai đứa mê nhau lắm. Bố mẹ đứa con gái biết vậy, nên cũng bằng lòng gả. Nhưng họ thách quá nặng: nguyên tiền mặt phải một trăm đồng bạc, lại còn cau, còn rượu... cả cưới nữa thì mất đến cứng hai trăm bạc

(Nam Cao, Lão Hạc)

c. Tính ra cậu Vàng cậu ấy ăn khoẻ hơn cả tôi, ông giáo ạ !

(Nam Cao, Lão Hạc)

d. Rồi cứ mỗi năm rằm thắng tám

Tựa nhau trông xuống thế gian cười.

(Tản Đà, Muốn làm thằng Cuội)

Trả lời:

   a. cả ba từ lấy đều là trợ từ nhấn mạnh mức tối thiểu, không yêu cầu nhiều hơn.

   b.

   – nguyên: chỉ có như thế, không có gì thêm, khác.

   - đến: nhấn mạnh mức độ ngạc nhiên.

   c. cả: nhấn mạnh mức độ phạm vi.

   d. cứ: biểu thị ý khẳng định về hoạt động sẽ xảy ra, nhấn mạnh việc lặp lại.

Câu 3 trang 71 - Văn 8 Tập 1

Câu hỏi: 

Chỉ ra thán từ trong các câu dưới đây (trích từ tác phẩm Lão Hạc của Nam Cao):

a. Đột nhiên lão hảo tôi:

- Này ! Thằng cháu nhà tôi, đến một năm nay, chẳng có giấy má gì đấy, ông giáo ạ.

- À, Thì ra lão đang nghĩ đến thằng con lão.

 b. - Con chó là của cháu nó mua dấy chứ!... Nó mua về nuôi, định để đến lúcc cưới vợ thì giết thịt... Ấy ! Sự đời lại cứ thường như vậy đấy. Người ta định rồi chẳng bao giờ người ta làm được.

c. - Vâng ! Ông giáo dạy phải! Đôi với chúng mình thì thế là sung sướng.

d. Chao ôi! Đối với những người ở quanh ta, nếu ta không cố tìm mà hiểu họ, thì ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, hần tiện, xấu xa, hỉ ổi... toàn những cớ dể cho ta tàn nhẫn [...]

e. Hỡi ơi lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng lão cũng cố thể làm liều như ai hết...

Trả lời:

a. này, à

b. ấy

c. vâng

d. chao ôi

e. hỡi ơi

Câu 4 trang 72 - Văn 8 Tập 1

Câu hỏi: 

Các thán từ in đậm trong những câu sau đây bộc lộ những cảm xúc gì ?
a. Chuột Cống chùi hộ râu và gọi đám bộ hạ: "Kìa chúng hay đâu, xem thằng Nồi Đồng hôm nay có gì chén được không ?

”Lũ chuột hò lên chạn, leo lên bác Nồi Đồng. Năm sáu thằng xúm lại húc mồm vào, cố mãi mới lật được cái vung nồi ra. Ha ha! Cơm nguội ! Lại có một bát cá kho! Cá rô kho khế: vừa dừ vừa thơm. Chít chít, anh em ơi, lại đánh chén đi thôi!" Bác Nồi Đồng run như cầy sấy : “Bùng boong. Ái ái ! Lạy các cậu, các ông, ăn thì ăn, nhưng đừng đánh đổ tôi xuống đất. Cái chạn cao thế này, tôi ngã xuống không vỡ cũng bẹp, chết mất !”.

 (Nguyễn Đình Thi, Cái tết của Mèo Con)

b) Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu ?

(Thế Lữ, Nhớ rừng)

Trả lời:

 a.

   - Ha ha: từ gợi tả tiếng cười to tỏ ý thoải mái.

   - Ái ái: tiếng thốt lên khi bị đau đột ngột

   b. Than ôi: biểu thị sự đau buồn, thương tiếc.

Câu 5 trang 72 - Văn 8 Tập 1

Câu hỏi: 

Đặt năm câu với năm thán từ khác nhau.

Trả lời: 

  - Trời ơi! Bạn đang làm cái gì thế?

   - Ơ kìa! Tôi đang làm phần đấy rồi mà!

   - Này, giúp chị mở cửa lấy ánh sáng đi em!

   - Ui da! Đau quá!

   - A, mưa rồi kìa!

Câu 6 trang 72 - Văn 8 Tập 1

Câu hỏi: 

Hãy giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ Gọi dạ bảo vâng.

Trả lời: 

   Ý nghĩa câu tực ngữ " Gọi dạ bảo vâng" khuyên chúng ta phải nghe những lời dạy bảo của cha mẹ và người bề trên. Cách xưng hô dạ - vâng biểu thị sự lễ phép.

Sachbaitap.com