Soạn bài Viết bài làm văn số 2: Nghị luận xã hội SBT Ngữ Văn 12 tập 1

Để có thể chủ động trong việc thực hiện các yêu cầu của đề bài, anh (chị) cần đọc kĩ hướng dẫn trong phần Gợi ý cách làm bài trong SGK và thực hiện nghiêm túc các thao tác tương tự như ở Viết bài làm văn số 1.

- Bước 1 : Tìm kiếm, thu thập, xử lí thông tin.

- Bước 2: Suy ngẫm, xác định quan điểm, thái độ, cảm xúc về vấn đề cần nghị luận.

- Bước 3 : Tiến hành lập dàn ý, viết bài luận.

Với từng đề bài cụ thể, anh (chị) có thế tra cứu tài liệu : sách, báo, tạp chí, in-tơ-nét, giải đáp qua điện thoại,... Cũng có thể tiến hành khảo sát thực tế : trò chuyện, phỏng vấn, trắc nghiệm,... để thu thập thêm thông tin. Sau đây là một số thông tin tham khảo cho từng đề tài cụ thể :

Phân tích đề, lập dàn ý chi tiết cho các đề bài sau :

1. Đề 1, trang 78, SGK.

Tuổi trẻ học đường suy nghĩ và hành động để góp phần giam thiểu tai nạn giao thông.

Trả lời:

Trong bài làm, không nhất thiết phải trình bày thật cụ thể những thông tin này nhưng cần có một số dẫn chứng cụ thể để làm cơ sở cho hệ thống lập luận. Có thể tham khảo những thông tin sau :

TRẬT TỰ AN TOÀN GIAO THÔNG NĂM 2007

Đầu năm nóng :

Năm 2006 đã đi qua để lại hậu quả là năm tâm điểm nóng bỏng của tai nạn giao thông. Sau nhiều năm liên tiếp giảm được cả ba mặt tai nạn giao thông thì số vụ tai nạn, số người chết lại gia tăng xấp xỉ 10%. Tình trạng ấy còn lan sang có phần còn nặng nề hơn trong hai tháng đầu năm 2007, đặc biệt là những ngày sau Tết Nguyên đán Đinh Hợi. Theo thống kê của Cục Cảnh sát Giao thông, trong các ngày từ 29 đến mùng 3 Tết (16 đến 19 - 2 - 2007), cả nước đã xảy ra 326 vụ tai nạn giao thông, làm chết 265 người và bị thương 318 người. Tính trung bình mỗi ngày xảy ra 80 vụ, làm chết 66 người và bị thương 78 người. So với những ngày bình thường, số vụ và số người chết tăng cao gấp hơn hai lần.

Những ngày sau đó, những tưởng tai nạn giao thông sẽ dần hạ nhiệt và số người chết sẽ giảm dần nhưng điều ngược lại đã xảy ra. Càng sau Tết, số người phải làm bạn với tử thần do tai nạn giao thông càng tăng đột biến và khó kiểm soát. Theo thống kê của Cục Cảnh sát Giao thông Đường bộ - Đường sắt, chỉ trong hai tuần đầu tiên sau Tết Đinh Hợi (khoảng từ 17 - 2 đến 1 - 3 - 2007), trên địa bàn cả nước đã xảy ra tới gần 1 090 vụ tai nạn, làm chết tới gần 800 người và bị thương hơn 1150 người. Tính trung bình mỗi ngày cả nước xảy ra tới 78 vụ tai nạn, hơn 57 người chết và hơn 82 người bị thương. Đây quả thực là một con số “kinh hoàng” và gây “sốc” cho rất nhiều người bởi những con số này thường cao gấp hai lần so với ngày thường và cao hơn nhiều so với cùng thời điểm Tết Bính Tuất 2006. Tính đến hết tháng 6 - 2007, cả nước đã xảy ra tới 7 936 vụ tai nạn giao thông, làm chết 7 122 người, bị thương 6 048 người ; tăng cả ba mặt với 3,9% số vụ tai nạn, 9,9% số người chết và 1,8% người bị thương so với cùng kì năm 2006.

Cuối năm hạ nhiệt :

Tuy nhiên, bắt đầu từ tháng 8, tình hình trật tự an toàn giao thông cả nước đã có những thay đổi rất tích cực và được xem là một trong những tháng có số vụ tai nạn và số người chết ít nhất kể từ đầu năm. Cụ thể, cả nước chỉ xảy ra 1036 vụ tai nạn giao thông đường bộ, làm chết 987 người, bị thương 746 người. So với tháng 7 - 2007, giảm tới 114 vụ tai nạn, 62 người chết và 196 người bị thương. Sang tháng 9, tình hình còn trở nên sáng sủa hơn, số vụ tai nạn và số người chết tiếp tục giảm rõ rệt. Theo số liệu thống kê của Uỷ ban An toàn giao thông Quốc gia, riêng trong tháng 9 - Tháng An toàn giao thông - số vụ tai nạn giao thông trong tháng chỉ xảy rạ 1 093 vụ, làm chết 971 người và bị thương 784 người. So vói tháng 9 - 2006, giảm cả ba mặt vói 91 vụ tai nạn (7,69%), 16 người chết (1,62%) và 86 người bị thương (9,89%). Số vụ tai nạn và số người chết vẫn duy trì đà “hạ nhiệt” cho tới hết tháng 11- 2007

Theo số liệu thống kê của Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, trong tháng 11 - 2007, số vụ và thiệt hại về người do tai nạn giao thông đều giảm so với cùng kì năm trước. Cụ thể, cả nước đã xảy ra 1 162 vụ tai nạn giao thông, làm 1 017 người chết, giảm 7,04% số vụ và 3,33% số người chết. Như vậy, đây là tháng thứ tư liên tiếp, số vụ và số thiệt hại về người do tai nạn giao thông giảm trong năm 2007. Tuy nhiên, tính chung 11 tháng năm 2007, cả nước đã xảy ra 13 290 vụ tai nạn giao thông, tăng 64 vụ (tăng 0,48% so với 11 tháng đầu năm 2006), làm 11 909 người thiệt mạng (tăng 3,85%) và 9 859 người bị thương (giảm 3,45%).

Niềm tin gửi sang năm mới:

Sang năm mới, chắc chắn bức tranh trật tự an toàn giao thông nói chung và tai nạn giao thông sẽ sáng sủa hơn - đó là khẳng định của những người làm công tác đảm bảo an toàn giao thông trong thời điểm hiện nay. Điều đó là hoàn toàn có cơ sở, bởi những kết quả khả quan đạt được trong những tháng cuối năm. Một lí do khác nữa khiến niềm tin đó càng có cơ sở thuyết phục hơn là Nghị quyết 32/2007/NQ-CP của Chính phủ về các giải pháp cấp bách kiềm chế tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông đã được triển khai sâu rộng và bắt đầu phát huy hiệu quả tại hầu khắp các ban ngành và các địa phương trên địa bàn cả nước. Đặc biệt, việc triển khai thành công quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm vượt ngoài mong đợi của các cơ quan chức năng kể từ thời điểm ngày 15 - 12 - 2007 chắc chắn sẽ đem đến một kết quả tích cực, từ đó sẽ hạn chế chấn thương do tai nạn giao thông, góp phần kéo giảm tai nạn giao thông trên địa bàn cả nước trong thời gian sắp tới.

(Theo báo điện tử Giaothongvantai.com.vn)

Đây là những thông tin về thực trạng an toàn giao thông của năm 2007, được nêu ra để định hướng, tham khảo. Khi làm bài, anh (chị) cần tra cứu thêm để cập nhật thông tin.

b) Thông tin về ý thức, thái độ tham gia giao thông của người dân (tại địa phương nơi anh (chị) sống hoặc ở một số tuyến đường quốc lộ, đường phố của các đô thị mà anh (chị) có điều kiện quan sát) : Để có thể trình bày, miêu tả những hiện tượng thực tế làm cơ sở cho việc trình bày quan niệm, thái độ của anh (chị), cần kết hợp quan sát, huy động kinh nghiệm để nắm bắt và xử lí thông tin sao cho phù hợp với đề tài. Nên chú ý đến cả các hiện tượng tích cực và tiêu cực.

c) Thông tin về ý thức, thái độ tham gia giao thông của tuổi trẻ học đường : Có thể thu thập thông tin này từ thực tế hành động, ý thức của chính anh (chị) và các bạn cùng lớp, cùng trường.

Sau khi làm chủ được các thông tin cần thiết, anh (chị) có thể lập dàn ý và viết bài luận theo gợi ý sau :

- Thực trạng an toàn giao thông của đất nước ta và địa phương nơi anh (chị) sống có vấn đề gì đáng lo ngại nhất ? Nguyên nhân của thực trạng này.

- Bản thân anh (chị) đã có ý thức, hành động cụ thể như thế nào trong khi tham gia giao thông ? Điều gì làm anh (chị) lo ngại nhất mỗi khi trực tiếp tham gia giao thông ? Anh (chị) đã trải qua những kinh nghiệm, bài học đáng nhớ nào ?

-Theo anh (chị), ý thức và hành động tham gia giao thông của học sinh trong nhà trường hiện nay và cụ thể là ở lớp, trường của anh (chị) có điểm nào tích cực, điểm nào tiêu cực ? Nguyên nhân, cách khắc phục.

- Theo anh (chị), tuổi trẻ học đường cần có ý thức, hành động cụ thể gì để góp phần giữ gìn trật tự an toàn giao thông ?

2. Đề 2, trang 78, SGK.

Hiện nay, ở nước ta có nhiều cá nhân, gia đình, tổ chức thu nhận trẻ em cơ nhỡ, lang thang kiếm sống trong các thành phố, thị trấn về những mái ấm tình thương để nuôi dạy, giúp các em học tập, rèn luyện, vươn lên sống lành mạnh, tốt đẹp.

Anh (chị) hãy bày tot suy nghĩ về hiện tượng đó.

Trả lời:

3. "Trái Đất là ngôi nhà chung của chúng ta”. Từ thông điệp này và thực trạng môi trường ở khu vực (làng mạc, thị xã, thành phố,…) nơi anh (chị) sống, hãy trình bày những suy nghĩ của mình về vấn đề môi trường và trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với vấn đề bảo vệ môi trường.

Trả lời: