Bài 14 Đọc Những ngọn núi nóng rẫy trang 68, 69 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức tập 1

Nội dung chính bài Những ngọn núi nóng rẫy:

Ngọn núi lửa nóng rẫy với những hình thù đa dạng, cách thức hoạt động đầy bí ẩn, không dễ đoán định là một phần thiên nhiên kì thú trên hành tinh của chúng ta – nhiều nguy hiểm và nhiều điều cần khám phá.

* Khởi động

Trả lời câu hỏi Khởi động trang 68 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Theo em, những ngọn núi dưới đây có gì đặc biệt?

Phương pháp: 

Em quan sát các ngọn núi trong tranh để tìm ra điều đặc biệt.

Gợi ý: Quan sát cảnh vật kết hợp với hiểu biết của bản thân về đặc điểm cảnh vật đó.

Lời giải: 

Những ngọn núi dưới có điểm đặc biệt là rất cao, có mây, tuyết bao quanh và hình thù trông rất lạ, khác với các ngọn núi cao và nhọn em thường thấy thì chúng có ngọn núi bằng, như bị cắt gọt và có một vùng đất khá bằng phẳng bên trên đỉnh.

NHỮNG NGỌN NÚI NÓNG RẪY

Nói đến núi lửa, đa số mọi người nghĩ đến một quả núi hình nón đang bốc lửa nóng rẫy. Nhưng thực tế, núi lửa không phải bao giờ cũng y như vậy. Có quả núi lửa hình nón, có quả lại hình tròn thoai thoải. Một số phun lửa, một số khác chỉ phun khói, khí hoặc các đám mây tro. Một số quả núi lửa nổ với tiếng động kinh hoàng, một số khác chỉ rít lên khe khẽ. Ngoài núi lửa trên mặt đất còn có những quả núi lửa hoạt động ngầm trong nước biển nữa.

Để hiểu núi lửa hình thành ra sao, bạn cần biết Trái Đất được tạo bởi nhiều lớp khác nhau, y hệt một củ hành khổng lồ với nhiều lớp áo.

Lớp ngoài cùng của Trái Đất là lớp vỏ rất cứng, chính là nơi mà bạn đang đi đứng nhảy nhót phía trên. Dưới lớp vỏ, có những chỗ đã bị sức nóng nung chảy thành một thứ mác-ma đặc quánh. Thứ mác-ma này giống như cháo đặc lục bục sôi ở khoảng 700 đến 1 300 độ C. Do nhiều nguyên nhân, dòng mác-ma sôi sùng sục này có thể len lên trên, xuyên qua kẽ nứt ở lớp vỏ và phun trào, tạo thành núi lửa.

Vậy là nếu mặt đất tự nhiên nứt ra và từ kẽ nứt đó trào ra một thứ đá nóng chảy, thì chắc chắn là chúng ta đang thấy một quả núi lửa đấy.

(Theo A-ni-ta Ga-nê-ri, Dương Kiều Hoa dịch)

Câu 1 trang 69 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Những đặc điểm dưới đây của núi lửa được miêu tả như thế nào?

Phương pháp: 

Em đọc đoạn văn đầu tiên của bài đọc để tìm câu trả lời.

Lời giải:  

– Hình dáng: hình nón, hình tròn thoai thoải.

– Hoạt động: một số núi phun lửa, một số khác chỉ phun khói, khí hoặc các đám mây tro.

– Tiếng động: một số quả núi lửa nổ với tiếng động kinh hoàng, một số khác chỉ rít lên khe khẽ.

– Vị trí: núi lửa trên mặt đất, núi lửa hoạt động ngầm trong nước biển.

Câu 2 trang 69 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Vì sao Trái Đất được miêu tả y hệt một củ hành khổng lồ"? Em nghĩ gì về hình ảnh đó?

Phương pháp: 

Em đọc đoạn văn thứ hai của bài đọc để tìm câu trả lời.

Lời giải:  

Trái Đất được miêu tả “y hệt một củ hành khổng lồ” vì Trái Đất được tạo bởi nhiều lớp khác nhau, giống với các lớp của củ hành.

Câu 3 trang 69 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Lớp vỏ Trái Đất và mác-ma bên dưới được miêu tả như thế nào?

Phương pháp: 

Em đọc đoạn văn thứ ba của bài đọc để tìm câu trả lời.

Lời giải:  

Lớp vỏ Trái Đất và mác-ma bên dưới được miêu tả: Lớp ngoài cùng của Trái Đất là lớp vỏ rất cứng, chính là nơi mà bạn đang đi đứng nhảy nhót phía trên. Dưới lớp vỏ, có những chỗ đã bị sức nóng nung chảy thành một thứ mác-ma đặc quánh. Thứ mác-ma này giống như cháo đặc lục bục sôi ở khoảng 700 đến 1 300 độ C.

Câu 4 trang 69 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Núi lửa được hình thành ra sao?

Phương pháp: 

Em đọc câu văn cuối cùng của đoạn văn thứ ba trong bài đọc để tìm câu trả lời.

“Do nhiều nguyên nhân, dòng mác-ma sôi sùng sục này có thể len lên trên, xuyên qua kẽ nứt ở lớp vỏ và phun trào, tạo thành núi lửa.”

Lời giải:  

Núi lửa được hình thành do nhiều nguyên nhân, làm dòng mác-ma sôi sùng sục có thể len lên trên, xuyên qua kẽ nứt ở lớp vỏ và phun trào, tạo thành núi lửa.

Câu 5 trang 69 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Trao đổi với bạn về các thông tin trong bài đọc theo gợi ý.

- Thông tin em đã biết

- Thông tin em thấy thú vị nhất

- Thông tin mới đối với em

- Thông tin em muốn biết thêm

Câu 5 trang 69 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Trao đổi với bạn về các thông tin trong bài đọc theo gợi ý.

- Thông tin em đã biết

- Thông tin em thấy thú vị nhất

- Thông tin mới đối với em

- Thông tin em muốn biết thêm

Phương pháp: 

Em dựa vào các thông tin trong bài đọc và trả lời theo gợi ý.

Lời giải:  

Em trao đổi với bạn về các thông tin trong bài đọc mà em đã biết; thông tin mới với em; thông tin em thấy thú vị nhất; thông tin em muốn biết thêm trong bài.

* Luyện tập theo văn bản đọc

Bài 1 trang 69 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Tìm những từ ngữ chỉ hiện tượng tự nhiên có thể gây thiệt hại nặng nề cho đời sống con người.

M: động đất,...

Phương pháp: 

Em dựa vào hiểu biết của bản thân tìm những từ ngữ chỉ hiện tượng tự nhiên có thể gây thiệt hại nặng nề cho đời sống con người theo mẫu.

Lời giải: 

Những từ ngữ chỉ hiện tượng tự nhiên có thể gây thiệt hại nặng nề cho đời sống con người: sóng thần, núi lửa, lốc xoáy, lũ lụt, hạn hán, thuỷ triều, siêu bão, tia cực tím, mưa đá, mưa axit.

Bài 2 trang 69 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 KNTT: Trong các cặp từ ngữ dưới đây, từ quả và từ lửa nào được dùng với nghĩa gốc, từ quả và từ lửa nào được dùng với nghĩa chuyển? 

a. quả núi – quả cam 

b. núi lửa – ngọn lửa ước mơ

Phương pháp: 

Em đọc kĩ các từ, giải nghĩa và trả lời câu hỏi.

Lời giải:  

a. Trong cặp từ ngữ dưới:

+ Từ quả trong quả núi được dùng với nghĩa chuyển.

+ Từ quả trong quả cam được dùng với nghĩa gốc.

b. Trong cặp từ ngữ dưới: 

+ Từ lửa trong núi lửa được dùng với nghĩa gốc.

+ Từ lửa trong ngọn lửa ước mơ được dùng với nghĩa chuyển. 

Sachbaitap.com