Câu 3.2 trang 9 Sách bài tập (SBT) Toán 8 tập 2

Bằng cách đặt ẩn phụ theo hướng dẫn, giải các phương trình sau:

a. ${{6\left( {16x + 3} \right)} \over 7} - 8 = {{3\left( {16x + 3} \right)} \over 7}+7$

b. $\left( {\sqrt 2  + 2} \right)\left( {x\sqrt 2  - 1} \right) = 2x\sqrt 2  - \sqrt 2$

c. $0,05\left( {{{2x - 2} \over {2009}} + {{2x} \over {2010}} + {{2x + 2} \over {2011}}} \right) = 3,3 - \left( {{{x - 1} \over {2009}} + {x \over {2010}} + {{x + 1} \over {2011}}} \right)$

Giải:

a. Đặt u  $= {{16x + 3} \over 7}$, ta có phương trình 6u – 8 = 3u + 7. Giải phương trình này:

6u – 8 = 3u + 7 ⇔ 6u – 3u = 7 + 8 ⇔ 3u = 15 ⇔ u = 5

Vậy ${{6\left( {16x + 3} \right)} \over 7} - 8 = {{3\left( {16x + 3} \right)} \over 7} + 7$

$\eqalign{  &  \Leftrightarrow {{16x + 3} \over 7} = 5 \Leftrightarrow 16x + 3 = 35  \cr  &  \Leftrightarrow 16x = 32 \Leftrightarrow x = 2 \cr}$

b. Nếu đặt u $= x\sqrt 2  - 1$ thì $x\sqrt 2  = u + 1$ nên phương trình có dạng

$\left( {\sqrt 2  + 2} \right)u = 2\left( {u + 1} \right) - \sqrt 2$    (1)

Ta giải phương trình (1):

(1) $\Leftrightarrow \sqrt 2 u + 2u = 2u + 2 - \sqrt 2$

$\eqalign{  &  \Leftrightarrow \sqrt 2 u = 2 - \sqrt 2   \cr  &  \Leftrightarrow \sqrt 2 u = \sqrt 2 \left( {\sqrt 2  - 1} \right) \Leftrightarrow u = \sqrt 2  - 1 \cr}$

Vậy $\eqalign{  & \left( {\sqrt 2  + 2} \right)\left( {x\sqrt 2  - 1} \right) = 2x\sqrt 2  - \sqrt 2   \cr  &  \Leftrightarrow x\sqrt 2  - 1 = \sqrt 2  - 1  \cr  &  \Leftrightarrow x\sqrt 2  = \sqrt 2   \cr  &  \Leftrightarrow x = 1 \cr}$

c. Nếu đặt u $= {{x - 1} \over {2009}} + {x \over {2010}} + {{x + 1} \over {2011}}$ thì ${{2x - 2} \over {2009}} + {{2x} \over {2010}} + {{2x + 2} \over {2011}} = 2u$ nên phương trình đã cho có dạng $0,05.2u = 3,3 - u$, hay $0,1u = 3,3 - u$. Dễ thấy phương trình này có một nghiệm duy nhất   u = 3. Do đó

$\eqalign{  & 0,05\left( {{{2x - 2} \over {2009}} + {{2x} \over {2010}} + {{2x + 2} \over {2011}}} \right)  \cr  &  = 3,3-\left( {{{x - 1} \over {2009}} + {x \over {2010}} + {{x + 1} \over {2011}}} \right)  \cr  &  \Leftrightarrow {{x - 1} \over {2009}} + {x \over {2010}} + {{x + 1} \over {2011}} = 3  \cr  &  \Leftrightarrow \left( {{{x - 1} \over {2009}} - 1} \right) + \left( {{x \over {2010}} - 1} \right) + \left( {{{x + 1} \over {2011}} - 1} \right) = 0  \cr  &  \Leftrightarrow {{x - 2010} \over {2009}} + {{x - 2010} \over {2010}} + {{x - 2010} \over {2011}} = 0  \cr  &  \Leftrightarrow \left( {x - 2010} \right)\left( {{1 \over {2009}} + {1 \over {2010}} + {1 \over {2011}}} \right) = 0  \cr  &  \Leftrightarrow x = 2010 \cr}$

Sachbaitap.com