Loigiaihay.com 2025

Đã cập nhật bản mới với lời giải dễ hiểu và giải thêm nhiều sách

Xem chi tiết

Soạn bài Chuyện người con gái Nam Xương Văn 9 Kết nối tri thức tập 1

Ở phần đầu tác phẩm, Nguyễn Dữ đã làm nổi bật những nét gì ở nhân vật Vũ Nương và Trương Sinh? Lời người kể chuyện có vai trò như thế nào trong việc khắc họa nhân vật? Phân tích lời than của nhân vật Vũ Nương trước khi gieo mình xuống sông để làm rõ các khía cạnh: a. Nỗi đau đớn của nhân vật. b. Đặc điểm ngôn ngữ nhân vật trong truyện truyền kì.

Trước khi đọc

Câu 1 (trang 10 sgk Ngữ văn 9 KNTT Tập 1): Em biết gì về vị thế của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội phong kiến?

Phương pháp:

Dựa vào hiểu biết cá nhân để đưa ra vị thế của người phụ nữ trong thời phong kiến.

Lời giải:

- Vị thế của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội phong kiến: không được coi trọng, bị phân biệt, bị đối xử thiếu công bằng. Cả cuộc đời của họ vẫn mãi bị trói buộc bởi đạo tam tòng: “Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử” (ở nhà theo cha, lấy chồng theo chồng, chồng chết theo con).

Câu 2 (trang 10 sgk Ngữ văn 9 KNTT Tập 1): Em có ấn tượng sâu sắc với tác phẩm nào viết về người phụ nữ? Hãy chia sẻ ấn tượng đó của em.

Phương pháp:

Dựa vào hiểu biết cá nhân để chia sẻ về tác phẩm viết về người phụ nữ.

Lời giải:

- Em có ấn tượng sâu sắc với tác phẩm “Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương. 

- Trong bài thơ “Bánh trôi nước”, tác giả đã miêu tả hình ảnh chiếc bánh trôi nước nhưng sau đó chính là hình ảnh, vẻ đẹp của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Đồng thời tác giả cũng làm nổi bật lên số phận “bảy nổi ba chìm”, không được tự quyết định về cuộc đời của mình. Nhưng dù vậy, họ vẫn luôn giữ cho bản thân mình một tâm hồn thật đẹp. Hồ Xuân Hương đã thực sự gây ấn tượng với người đọc khi làm nổi bật lên hình ảnh, số phận và giá trị đẹp đẽ của người phụ nữ thời xưa.

Trong khi đọc

Câu 1 (trang 10 sgk Ngữ văn 9 KNTT Tập 1) Những chi tiết giới thiệu nhân vật Vũ Thị Thiết và Trương Sinh.

Phương pháp:

Đọc kĩ đoạn văn đầu tiên để chỉ ra những chi tiết giới thiệu về nhân vật Vũ Thị Thiết và Trương Sinh.

Lời giải:

- Vũ Thị Thiết: “Vũ Thị Thiết, người con gái quê ở Nam Xương, tính đã thùy mị, nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp.”

- Trương Sinh: “Trong làng có chàng Trương Sinh…có tính đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá mức.”

Câu 2 (trang 11 sgk Ngữ văn 9 KNTT Tập 1) Theo em, kết cục của cuộc hôn nhân giữa Trương Sinh và Vũ Nương sẽ như thế nào?

Phương pháp:

Dựa vào phần giới thiệu hai nhân vật để dự đoán về kết cục của cuộc hôn nhân.

Lời giải:

- Dự đoán: bé trai ra đời, Trương Sinh sau khi đi lính về đoàn tụ hạnh phúc bên vợ con.

Câu 3 (trang 12 sgk Ngữ văn 9 KNTT Tập 1) Dự đoán: Trương Sinh có thái độ và hành động như thế nào sau khi nghe những lời nói của con?

Phương pháp:

Đọc kĩ đoạn đối thoại giữa Trương Sinh và con để chỉ ra thái độ của Trương Sinh.

Lời giải:

Trương Sinh đinh ninh là vơ hư, thái độ giận dữ về nhà chàng la um lên cho hả giận.

Câu 4 (trang 13 sgk Ngữ văn 9 KNTT Tập 1) Đối chiếu: Kết cục cuộc hôn nhân của Vũ Nương và Trương Sinh có đúng như dự đoán của em không?

Phương pháp:

Đọc kĩ phần kết cục để so sánh với dự đoán phía trên của em.

Lời giải:

- Kết cục không giống với dự đoán của em.

- Kết cục của cuộc hôn nhân này đó là vì Trương Sinh quá ghen tuông, không tin tưởng vợ mình cho nên nàng đã gieo mình xuống sông, kết thúc cuộc sống của mình.  

Câu 5 (trang 13 sgk Ngữ văn 9 KNTT Tập 1) Suy luận: Câu chuyện sẽ như thế nào nếu không xuất hiện nhân vật Phan Lang?

Phương pháp:

Đọc kĩ chi tiết có sự xuất hiện nhân vật Phan Lang để suy luận về vai trò của nhân vật này. Từ đó sẽ rút ra được diễn biến câu chuyện khi không xuất hiện nhân vật.

Lời giải:

Nếu không có nhân vật Phan Lang, câu chuyện sẽ dừng lại ở việc Trương Sinh biết sự thật nhưng việc trót đã qua rồi không làm cách nào cứu vớt được. Sẽ không có đoạn Trương Sinh gặp lại người vợ để nói những lời hối hận vì những việc đã làm.

Câu 6 (trang 14 sgk Ngữ văn 9 KNTT Tập 1)  Theo dõi: Điều gì khiến Vũ Nương muốn tìm về gặp chồng?

Phương pháp:

Đọc kĩ đoạn đối thoại giữa Phan Lang và Vũ Nương để nhận ra điều khiến cho nàng muốn tìm về gặp chồng

Lời giải:

- Vũ Nương muốn tìm về gặp chồng vì:

+ Không muốn trốn ở đây mãi để mang tiếng xấu xa.

+ Nỗi nhớ nhà, nỗi nhớ quê hương chan chứa nên muốn tìm về.

Sau khi đọc

Câu 1 (trang 16 sgk Ngữ văn 9 KNTT Tập 1) Trình bày cốt truyện và nêu bố cục của tác phẩm

Phương pháp:

Đọc kĩ cả văn bản để xác định cốt truyện và bố cục các phần

Lời giải:

* Cốt truyện: Chuyện người con gái Nam Xương kể về cuộc đời và cái chết thương tâm của nàng Vũ Nương. 

- Vũ Nương, quê Nam Xương, vừa đẹp người lại vừa đẹp nết, nàng được gả cho Trương Sinh, một người vốn có tính đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá sức. 

- Khi Trương Sinh đi lính, ở nhà, Vũ Nương hết lòng chăm lo cho mẹ chồng, con thơ và cáng đáng chuyện gia đình. 

- Những ngày ở một mình, nàng hay đùa con, hướng về bóng mình trên vách bảo đó là cha Đản. 

- Khi Trương Sinh trở về, vì nghe lời ngây thơ của con trẻ, lại đa nghi, đã nghi oan cho Vũ Nương, nàng không thể giải thích cho chồng hiểu nên đã nhảy xuống sông tự vẫn để minh chứng cho sự thủy chung của mình. 

- Vũ Nương được Linh Phi cứu, sống tiếp đời mình ở chốn thủy cung. Tới khi gặp được Phan Lang, là người cùng làng, nàng tâm sự cùng Phan Làng rồi nhờ gửi lời cho chồng lập đàn giải oan ở bến sông thì nàng sẽ trở về. 

- Trương Sinh theo lời lập đàn giải oan cho vợ, nhưng hình bóng Vũ Nương chỉ hiện lên chốc lát rồi loang loáng mờ nhạt dần mà biến đi mất, nàng vĩnh viễn sống ở thủy cung, không thể quay lại nhân gian.

* Bố cục văn bản: 3 phần:

- Phần 1: Từ đầu đến… “lo liệu như đối với cha mẹ đẻ mình”: Cuộc hôn nhân giữa Trương Sinh và Vũ Nương, những phẩm chất tốt đẹp của Vũ Nương.

- Phần 2: Tiếp đến … “nhưng việc trót đã qua rồi!”: Nỗi oan của Vũ Nương.

- Phần 3: Còn lại: Vũ Nương được giải oan

Câu 2 (trang 16 sgk Ngữ văn 9 KNTT Tập 1) Ở phần đầu tác phẩm, Nguyễn Dữ đã làm nổi bật những nét gì ở nhân vật Vũ Nương và Trương Sinh? Lời người kể chuyện có vai trò như thế nào trong việc khắc họa nhân vật?

Phương pháp:

Đọc lại phần đầu tác phẩm để chỉ ra nét nổi bật ở nhân vật Vũ Nương và Trương Sinh. Từ đó rút ra nhận xét về vai trò của lời người kể chuyện trong việc khắc họa nhân vật.

Lời giải:

-  Ở phần đầu tác phẩm Nguyễn Dữ đã làm nổi bật những đặc điểm ở nhân vật Vũ Nương và Trương Sinh là:

+ Vũ Nương – người con gái quê ở Nam Xương, tính đã thùy mị, nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp.

+ Trương Sinh – Con nhà hào phú, nhưng không có học; có tính đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá sức.

- Lời người kể chuyện có vai trò quan trọng trong việc khắc họa và làm nổi bật tính cách nhân vật; thấy được tình cảm, thái độ của tác giả với nhân vật.

Câu 3 (trang 16 sgk Ngữ văn 9 KNTT Tập 1) Phân tích lời than của nhân vật Vũ Nương trước khi gieo mình xuống sông để làm rõ các khía cạnh: 

a. Nỗi đau đớn của nhân vật.

b. Đặc điểm ngôn ngữ nhân vật trong truyện truyền kì.

Phương pháp:

Đọc kĩ phần có lời than của Vũ Nương trước khi gieo mình xuống sông để nhận xét về nỗi đau đớn của nhân vật và đặc điểm ngôn ngữ nhân vật trong truyện kì.

Lời giải:

a. Nỗi đau đớn của nhân vật: Đoan trang, giữ gìn trinh tiết nhưng lại mang nỗi oan lừa dối chồng. Vì vậy gieo mình xuống sông mà chết.

b. Đặc điểm của ngôn ngữ nhân vật trong truyện truyền kì.

- Ngôn ngữ nhân vật trong truyện truyền kì sử dụng nhiều điển cố, điển tích.

Câu 4 (trang 16 sgk Ngữ văn 9 KNTT Tập 1) Cho biết nguyên nhân gây ra bi kịch của Vũ Nương. Nguyên nhân nào là chủ yếu. 

Phương pháp:

Đọc kĩ toàn văn bản để chỉ ra nguyên nhân gây ra bi kịch của Vũ Nương. Từ đó xác định chủ yếu (nguyên nhân ảnh gây ra trực tiếp).

Lời giải:

- Nguyên nhân trực tiếp là do Trương Sinh quá đa nghi, hay ghen, gia trưởng, độc đoán. Trương Sinh đã không cho Vũ Nương cơ hội trình bày, thanh minh.

- Nguyên nhân gián tiếp: 

+ Do xã hội phong kiến – Một xã hội gây ra bao bất công ấy, thân phận người phụ nữ thật bấp bênh, mong manh, bi thảm. Họ không được bênh vực chở che mà lại còn bị đối xử một cách bất công, vô lí,… 

+ Do cuộc hôn nhân không bình đẳng, Vũ Nương chỉ là “con nhà kẻ khó”, còn Trương Sinh là “con nhà hào phú”. Thái độ tàn tệ, rẻ rúng của Trương Sinh đối với Vũ Nương đã phần nào thể hiện quyền thế của người giàu đối với người nghèo trong một xã hội mà đồng tiền đã bắt đầu làm đen bạc thói đời. 

+ Do lễ giáo hà khắc, phụ nữ không có quyền được nói, không có quyền được tự bảo vệ mình. Trong lễ giáo ấy, chữ trinh là chữ quan trọng hàng đầu; người phụ nữ khi đã bị mang tiếng thất tiết với chồng thì sẽ bị cả xã hội hắt hủi, chỉ còn một con đường chết để tự giải thoát.

+ Do chiến tranh phong kiến phi nghĩa gây nên cảnh sinh ly và cũng góp phần dẫn đến cảnh tử biệt. Nếu không có chiến tranh, Trương Sinh không phải đi lính thì Vũ Nương đã không phải chịu nỗi oan tày trời dẫn đến cái chết thương tâm như vậy.

Câu 5 (trang 16 sgk Ngữ văn 9 KNTT Tập 1) Trong tác phẩm, nhân vật Phan Lang được khắc họa ở những không gian, thời gian nào? Nhân vật này có vai trò gì trong truyện?

Phương pháp:

Đọc lại toàn bộ văn bản, chú ý đoạn xuất hiện nhân vật Phan Lang để xác định không gian, thời gian. Nhận xét vai trò trong truyện.

Lời giải:

- Nhân vật Phan Lang được khắc họa ở:

+ Không gian: bến đò Hoàng Giang, gác Triêu Dương.

+ Thời gian: cuối đời Khai Đại nhà Hồ.

- Nhân vật này có vai trò mở nút thắt trong truyện, giải oan cho Vũ Nương.

Câu 6 (trang 16 sgk Ngữ văn 9 KNTT Tập 1) Hình ảnh Vũ Nương hiện về khi Trương Sinh lập đàn giải oan trên bến Hoàng Giang được tác giả miêu tả qua những chi tiết nào? Theo em, đoạn kết có màu sắc kì ảo này có tác dụng gì trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm?

Phương pháp:

Đọc kĩ phần cuối của văn bản để xác định những chi tiết về hình ảnh Vũ Nương hiện về. Từ đó nhận xét về màu sắc kì ảo với chủ đề tác phẩm.

Lời giải:

* Hình ảnh Vũ Nương hiện về: 

“Vũ Nương ngồi trên chiếc kiệu hoa đứng giữa dòng, theo sau có đến năm mươi chiếc xe cờ tán, võng lọng, rực rỡ đầy sông, lúc ẩn lúc hiện”.

* Tác dụng của màu sắc kì ảo với chủ đề tác phẩm: 

+ Làm hoàn chỉnh phẩm chất đẹp đẽ vốn có của Vũ Nương – một người ở thế giới khác vẫn khao khát phục hồi danh dự.

+ Tạo cái kết có hậu. 

+ Thể hiện ước mơ của nhân dân: người tốt được minh oan và đền trả xứng đáng.

+ Thể hiện niềm cảm thương của tác giả đối với số phận bi thảm của người phụ nữ trong chế độ phong kiến.

Câu 7 (trang 16 sgk Ngữ văn 9 KNTT Tập 1) Nêu chủ đề tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” và trình bày suy nghĩ của em về chủ đề đó. 

Phương pháp:

Đọc kĩ toàn văn bản để rút ra chủ đề tác phẩm và đưa ra suy nghĩ của bản thân về chủ đề.

Lời giải:

Chủ đề: Số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

- Suy nghĩ: Câu chuyện thể hiện niềm thương cảm đối với số phận oan nghiệt, đồng thời ca ngợi vẻ đẹp truyền thống của những phụ nữ Việt Nam dưới chế độ phong kiến, phê phán chế độ nam quyền. Đây là tư tưởng mang đậm tính nhân văn, tiến bộ.

* Viết kết nối với đọc:

Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trình bày suy nghĩ của em về chi tiết “cái bóng” trong truyện.

Lời giải:

Trong “Chuyện người con gái Nam Xương”, chi tiết cái bóng là một hình tượng nghệ thuật đặc sắc; chiếc bóng mang nhiều giá trị mà tác giả Nguyễn Dữ muốn truyền tải. Đầu tiên, chiếc bóng mang giá trị hiện thực, thể hiện cho nỗi khổ và hoàn cảnh tội nghiệp của Vũ Nương nói riêng và người phụ nữ trong xã hội phong kiến nói chung. Vì không có chồng ở bên nên chiếc bóng trở thành thứ mà Vũ Nương chỉ vào để dạy con. Nó là hiện thân của sự cô đơn, tố cáo hiện thực chiến tranh làm cho đôi lứa chia lìa và bé Đản phải sống những ngày không có cha, Vũ Nương sống những ngày không có chồng. Thứ hai, chiếc bóng còn chính là yếu tố dẫn đến nỗi hàm oan của Vũ Nương. Vì con trẻ non nớt, vì người chồng ít học lại còn hay ghen, chiếc bóng đã trở thành nguyên nhân khiến cho Vũ Nương bị chồng nghi là thất tiết, dẫn đến nỗi oan và cái chết của Vũ Nương. Chiếc bóng qua lời kể của bé Đản chính là chi tiết thắt nút câu chuyện và đến khi Trương Sinh hiểu rõ mọi chuyện, chính chiếc bóng của Trương Sinh lại là thứ giải oan cho Vũ Nương và mở nút câu chuyện. Tóm lại, qua những lần xuất hiện của chiếc bóng, chiếc bóng chính là hình tượng nghệ thuật thể hiện cho những giá trị tư tưởng mà tác giả muốn truyền đạt.

Sachbaitap.com

Xem thêm tại đây: Bài 1: Thế giới kì ảo