Soạn bài Giang - Văn 10 Chân trời sáng tạo

Nhân vật “tôi” là binh nhì, chiến sĩ của tiểu đoàn 5 tân binh. Vì được điểm cao nhất đại đội nên đã được thưởng hai ngày phép. Trong lần quay trở về, “tôi” đã tình cờ gặp được Giang. Trong giây phút ấy, “tôi” cảm nhận được rõ rệt sự ân cần của người con gái ấy và cô cũng ngỏ ý mời anh về nhà chơi. Khi đang chờ Giang dọn cơm, đúng lúc “tôi” đang nằm trên giường của thì bố Giang về. Để tránh khó xử giữa ba người, Giang đã giới thiệu nhân vật “tôi” là Hùng, bạn hồi cấp 3 cùng cô bây giờ mới gặp lại. Biết vậy, bố Giang có phần thoải mái hơn. Giang cũng xin phép bố dùng xe chở “tôi” lên trên đơn vị. Hai người chia tay nhau ở chân đồi Gừng trong sự tiếc nuối của “tôi”. Thời gian sau, trong một đợt tăng cường cho chiến trường, “tôi” gặp lại bố Giang. Ông vui mừng khôn xiết, kể cho “tôi” nghe tâm trạng của Giang và còn tấm ảnh Giang nhờ ông gửi nữa. Nhưng chiến tranh đã không còn “bữa sau” ấy nữa. Cuộc gặp gỡ ấy đã nảy sinh trong trái tim hai người những tình cảm thuần khiết nhưng giờ đây lại chẳng thể gặp được nhau.

I. Trước khi đọc

Câu hỏi:

Hãy kể tên một số tác phẩm (thơ, truyện ngắn, tiểu thuyết,...) viết về những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của nhân dân ta trong thế kỉ XX và chia sẻ cảm nghĩ của bạn về một trong những tác phẩm ấy.

Phương pháp:

Dựa vào hiểu biết của bản thân, kể tên một số tác phẩm theo yêu cầu của đề bài

Lời giải:

- Một số tác phẩm viết về những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của nhân dân ta trong thế kỉ XX:

+ Màu tím hoa sim (Hữu Loan, 1949)

+ Bức tranh (Nguyễn Minh Châu, 1983)

+ Tây Tiến (Quang Dũng, 1986)

+ Thời xa vắng (Lê Lựu, 1986)

+ Nỗi buồn chiến tranh (Bảo Ninh, 1990).

II. Đọc Văn Bản

Câu 1.

Chú ý quá trình làm quen và diễn biến tình cảm giữa hai nhân vật qua lời kể và lời thoại.

Phương pháp:

Chú ý tình huống gặp gỡ của nhân vật “tôi” và Giang.

Lời giải:

- Quá trình làm quen của hai nhân vật thật tình cờ và nhanh chóng.

- Từ những người xa lạ qua vài câu trò chuyện quan tâm xã giao họ có có thể nói chuyện và chia sẻ với nhau.

Câu 2.

Chú ý lời giới thiệu của Giang về nhân vật “tôi” và tác động của nó đến các nhân vật.

Phương pháp:

- Đọc kĩ đoạn văn nói về cuộc gặp gỡ giữa “tôi”, Giang và bố của Giang.

- Chú ý cách Giang giới thiệu về nhân vật “tôi”.

Lời giải:

- Giang đã giới thiệu nhân vật “tôi” tên Hùng, bạn học lớp 10 cùng Giang, đang đóng quân gần đây và tình cờ gặp khi nãy.

- Lời giới thiệu đầy tinh tế, thể hiện sự khéo léo của Giang

Câu 3.

Đây có phải là hoàn cảnh phù hợp để tình cảm thân mật, yêu mến giữa Giang và “tôi” nảy nở?

Phương pháp:

Đọc kĩ đoạn văn thuộc phần 3 (Suy luận).

Lời giải:

- Đây chính là hoàn cảnh phù hợp để tình cảm thân mật, yêu mến giữa Giang và “tôi” nảy nở.

Câu 4.

Lời nói, thái độ của bố Giang khi gặp Hùng lần này có gì khác so với lần trước?

Phương pháp:

Đọc kĩ đoạn văn về cuộc gặp lại giữa “tôi” và bố của Giang.

Lời giải:

- Lời nói, thái độ của bố khi gặp Hùng lần này đã cởi mở, phấn khởi và vui vẻ hơn nhiều.

Câu 5.

Hai đoạn văn này là lời của ai nói với ai?

Phương pháp:

Đọc kĩ đoạn văn cuối.

Lời giải:

- Hai đoạn văn này là lời của nhân vật “tôi” nói với chính mình và người đọc.

III. Sau khi đọc

Câu 1.

Chỉ ra một số câu văn, đoạn văn có sự đan xen giữa lời kể của người kể chuyện và lời của nhân vật trong văn bản trên

Phương pháp:

- Đọc kĩ văn bản.

- Chú ý câu văn, đoạn văn có sự đan xen giữa lời kể của người kể chuyện và lời của nhân vật.

Lời giải:

- Các câu văn, đoạn văn có sự đan xen giữa lời của người kể chuyện và lời của nhân vật trong văn bản:

“Tôi toan lỉnh, song ông trông thấy tôi tức thì…Ông bảo: Giờ đây Giang nó ở lại ngoài đó có một mình”

Câu 2.

Liệt kê những cuộc gặp gỡ giữa các nhân vật trong văn bản. Những cuộc gặp gỡ ấy cho thấy cách đối xử của con người với nhau, nhất là với những người lính trong hoàn cảnh chiến tranh như thế nào?

Phương pháp:

- Đọc kĩ văn bản.

- Đánh dấu những phần xuất hiện cuộc gặp gỡ của các nhân vật.

Lời giải:

Câu 3.

Đặc điểm, tính cách của một nhân vật trong truyện thường được thể hiện qua các hành vi, lời nói của nhân vật ấy trong hoàn cảnh giao tiếp cụ thể, gắn với một hay một số điểm nhìn nhất định (của người kể chuyện, của chính nhân vật hoặc của một nhân vật khác,...). Hãy phân tích tính cách của nhân vật Giang theo gợi ý trong bảng dưới đây (làm vào vở):

Hình ảnh (trang 75, SGK Ngữ văn 10, tập hai)

Phương pháp:

- Đọc kĩ văn bản.

- Chú ý các điểm nhìn của từng nhân vật.

Lời giải:

Câu 4.

Nhận xét về cách lựa chọn và sử dụng ngôi kể, điểm nhìn trong tác phẩm.

Phương pháp:

Chú ý ngôi kể được sử dụng trong văn bản.

Lời giải:

- Các ngôi kể: Anh tân binh, tác giả

- Điểm nhìn: anh tân binh, bố Giang, Giang

- Điểm nhìn quan trọng nhất là từ nhân vật tôi – anh tân binh, người đã kể lại câu chuyện một cách toàn vẹn, đầy đủ từ đầu đến cuối một cuộc gặp gỡ tình cờ mà để lại dư vị sâu sắc

- Từ điểm nhìn của nhân vật tôi – anh tân binh, hẳn tác giả muốn gieo vào lòng độc giả những suy nghĩ về tình người trong cuộc chiến, những dư vị về mất mát, về nỗi đau và cả những rung động lãng mạn thoáng qua mà nhớ mãi

Câu 5.

Xác định chủ đề của tác phẩm và cho biết dựa vào đâu để bạn xác định như vậy.

Phương pháp:

Đọc toàn bộ văn bản.

Lời giải:

- Chủ đề của tác phẩm là: Một cuộc gặp gỡ trong chiến tranh

- Dựa vào nhan đề và nội dung chính của văn bản.

Câu 6.

Theo bạn, tư tưởng của tác phẩm Giang là gì? Hai đoạn văn cuối có vai trò như thế nào trong việc thể hiện tư tưởng của tác phẩm?

Phương pháp:

- Đọc kĩ văn bản.

- Chú ý hai đoạn văn cuối.

Lời giải:

- Theo tôi, tư tưởng của tác phẩm Giang là: Kí ức về chiến tranh.

- Hai đoạn văn cuối có vai trò trong việc thể hiện tư tưởng của tác phẩm là: Những con người đời thường, những câu chuyện vụn vặt, những kỉ niệm nhỏ bé tưởng chừng như không quan trọng nhưng lại trở thành chất liệu thêu dệt nên tư tưởng tác phẩm.

Câu 7.

Xung quanh việc Giang đột nhiên nhận "anh bộ đội" mới gặp lần đầu là bạn học của cô và "phịa" ra cái tên Hùng để giới thiệu anh với bố của mình, sau đó lại dùng xe đạp của bố để đưa anh về đơn vị,... có những ý kiến khác nhau. Một số người cho rằng Giang xử sự như thế là phù hợp với tình huống, hoàn cảnh cụ thể; một số khác lại phủ nhận điều đó. Hãy cho biết ý kiến của bạn.

Phương pháp:

Nêu ý kiến cá nhân.

Lời giải:

- Theo quan điểm của các nhân em thì cách hành xử của Giang là rất phù hợp với hoàn cảnh vì:

+ Trong cuộc sống chúng ta cần giúp đỡ mọi người

+ Giang nói dối bố mình để tránh phiền phức cho anh tân binh

+ Giang mượn xe bố đưa bạn mới quen về đơn vị để tránh trễ giờ là hợp lí.

* Bài tập sáng tạo

Giả sử sau ba mươi năm, "anh bộ đội" năm xưa và Giang tình cờ gặp lại nhau, câu chuyện giữa hai người cần được kể thêm một đoạn. Nếu được tác giả úy quyền, bạn sẽ viết tiếp câu chuyện như thế nào? Bạn có thể triển khai ý tưởng bằng nhiều hình thức dưới dạng một tranh vẽ, một bài thơ, một đoạn văn tự sự,...

Phương pháp:

Phụ thuộc vào khả năng của bản thân, tự chọn cách triển khai ý tưởng phù hợp.

Lời giải:

- Giang biết tin bố đã hi sinh, vô cùng đau khổ nhưng cô đã cố gắng sống. Cô cũng vẫn luôn nhớ đến anh bộ đội hôm nào, cũng cố gắng hỏi thông tin về anh nhưng đều không có kết quả.

- Anh bộ đội sau khi đi khắp các chiến trường, cuối cùng cũng được trở về Hà Nội. Lúc này anh cũng đã là một thủ trưởng đơn vị. Anh đã tìm thông tin về nơi Giang ở qua đơn vị mà bố Giang công tác. Anh tìm đến phố Khâm Thiên, ngõ Chợ. Cuối cùng cũng thấy Giang.

- Giang sau ba mươi năm, đã có chồng, có con. Chồng của Giang cũng đã hi sinh trên chiến trường. Khi gặp lại anh bộ đội, Giang đứng lặng lẽ hồi lâu. Anh bộ đội cũng vậy. Họ nói lại câu chuyện xưa, nói về nỗi lòng của mình trong quãng thời gian không được gặp đối phương. Anh bộ đội đã cùng Giang và con của cô ngồi ăn một bữa cơm..

Sachbaitap.com