Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường - Văn 10 KNTT

I. Trước khi đọc

Câu 1:

Mỗi lựa chọn của chúng ta ngày hôm nay có ảnh hưởng như thế nào tới cuộc sống của chúng ta trong tương lai? Làm thế nào để đưa ra những lựa chọn đúng trong cuộc đời?

Phương pháp:

Nhớ lại những lựa chọn mà mình đã chọn cùng với sự hiểu biết cá nhân để trả lời câu hỏi.

Trả lời:

- Mỗi lựa chọn của chúng ta trong hôm nay đều có ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống của chúng ta trong tương lai, bởi nó sẽ dẫn đến những hướng đi khác nhau trên đường đời.

- Để đưa ra lựa chọn đúng trong cuộc đời, chúng ta cần xác định được mục tiêu của bản thân, năng lực của bản thân để từ đó xác định con đường phù hợp với chính mình.

II. Đọc Văn Bản

Câu 1. 

Dựa đoán về nội dung sẽ được trình bày trong văn bản.

Phương pháp:

Dựa vào ý nghĩa nhan đề và nội dung đoạn đầu để dự đoán về nội dung sẽ được trình bày trong văn bản.

Trả lời:

- Nội dung tác phẩm kể về lựa chọn của nhân vật “tôi”.

Câu 2. 

Người viết đã nêu lên những tình huống lựa chọn nào?

Phương pháp:

Đọc văn bản và chú ý các chi tiết viết về những tình huống lựa chọn để trả lời câu hỏi.

Trả lời:

- Người viết đã đưa ra 2 tình huống lựa chọn: đó là hai chương trình học ngoại ngữ cổ điển và hiện đại. 

Câu 3. 

Chú ý những suy ngẫm, đúc rút của người viết.

Phương pháp:

Đọc kĩ đoạn văn trang 109 để nêu ra những suy ngẫm, đúc rút của người viết.

Trả lời:

- Cuộc đời chúng ta có thể ví như một con đường với hàng ngàn khúc quanh, đến khúc quanh nào chúng ta cũng bắt buộc phải có những lựa chọn. Chọn hướng đi, chọn phương án, chọn kẻ đồng hành, chọn những trang bị, chọn thời điểm hành động. Rất nhiều khi chúng ta không có quyền lựa chọn hoặc không biết lựa chọn. Nhưng rồi cuối cùng chúng ta cũng bắt buộc phải bước tiếp....Cuộc đời dù tiến hay lùi vẫn phải tiếp tục bước đi.

Câu 4. 

Chú ý cách lý giải về mối quan hệ giữa lựa chọn và số phận.

Phương pháp:

Đọc đoạn văn cuối trang 109, tập trung vào các chi tiết về lựa chọn và số phận.

Trả lời:

- Tác giả đã đưa ra những nghịch lý về mối quan hệ giữa lựa chọn của bản thân và số phận của mình. Những lựa chọn của tác giả thường không đi đến một kết cục như lựa chọn đặt ra: tốt nghiệp làm kĩ sư nhưng chưa bao giờ mơ làm kĩ sư và chưa bao giờ thiết kế cây cầu hay xây dựng con đường nào cho ai đi. Cuối cùng, nhân vật “tôi” đã làm tư vấn kinh tế và dạy kinh tế trong trường đại học, làm chuyên gia quy hoạch vùng và chỉnh trang lãnh thổ. Đó là những công việc mà “tôi” chưa từng được học nhưng số phận đã dẫn nhân vật đến lựa chọn đó. 

Câu 5. 

Chú ý những đúc rút, suy ngẫm của người viết.

Phương pháp:

Dựa vào nội dung đoạn văn đầu trang 110 để chỉ ra những đúc rút, suy ngẫm của người viết.

Trả lời:

- Đi đường nào rồi cũng có thể thành công, chọn lối nào rồi cũng có khả năng đạt hạnh phúc, vì hạnh phúc và thành công không tùy thuộc vào con đường chúng ta đi, mà vào tâm trạng tự tại của chúng ta, cũng như những giá trị mà chúng ta gieo ngay trên những nẻo đường đã qua.

- Những hạnh phúc nhỏ thì nằm trên mỗi bước đi, nhưng hạnh phúc bền vững là thứ hạnh phúc lấy gốc từ sự trải nghiệm, từ sự từ bi chấp nhận, từ tinh thần tích cực mà mình luôn có.

Câu 6. 

Chú ý giọng điệu của người viết.

Phương pháp:

Đọc kĩ đoạn văn cuối trang 110 và tập trung vào giọng điệu của người viết.

Trả lời:

- Giọng điệu đầy suy tư, trải nghiệm và tự tin khi cuối cùng, tác giả đã nhận ra con đường đúng đắn của cuộc đời mình. 

III. Sau khi đọc

Câu 1. 

Theo bạn, mục đích của bài viết này là gì?

Phương pháp:

- Đọc kĩ văn bản Một đời như kẻ tìm đường.

- Dựa vào nội dung chính của văn bản để chỉ mục đích của bài viết.

Trả lời:

Mục đích của bài viết nhằm gửi gắm đến bạn đọc thông điệp hãy trân trọng những giá trị mà chúng ta đạt được trên hành trình cuộc đời: mỗi người đều đang là một kẻ tìm đường, tìm kiếm thành công và hạnh phúc. Tuy nhiên, thành công và hạnh phúc không tuỳ thuộc vào con đường chúng ta đi mà nằm ở những giá trị mà chúng ta gieo ngay trên những nẻo đường đã qua. 

Câu 2. 

Xác định quan điểm chính của tác giả trong bài viết này. Quan điểm ấy đã được triển khai qua hệ thống lí lẽ và bằng chứng như thế nào?

Phương pháp:

- Đọc kĩ văn bản Một đời như kẻ tìm đường.

- Dựa vào nội dung bài viết để xác định quan điểm chính và các lí lẽ, bằng chứng được triển khai.

Trả lời:

- Quan điểm chính của tác giả: Cứ cho đi thì mới thấy được thứ mình đi tìm

- Quan điểm ấy đã được triển khai qua hệ thống lí lẽ chặt chẽ khi tác giả chia sẻ về những lựa chọn của con người trên đường đời: 

+ Cuộc đời của mỗi chúng ta có thể ví như một con đường với hàng ngàn khúc quanh, đến khúc quanh nào chúng ta cũng bắt buộc phải có những lựa chọn. 

+ Cuộc đời dù tiến hay lùi, vẫn phải tiếp tục bước đi.

+ Đi đường nào rồi cũng có thể thành công, chọn lối nào rồi cũng có khả năng đạt hạnh phúc, vì hạnh phúc và thành công không tuỳ thuộc vào con đường chúng ta đi, mà vào tâm trạng tự tại của chúng ta, cũng như vào những giá trị mà chúng ta gieo ngay trên những nẻo đường đã đi qua. 

+ Cả cuộc đời tìm đường để rồi mãi tới lúc xế chiều tôi mới khám phá ra chẳng có đường để tìm.

- Hệ thông bằng chứng chân thực, xác đáng: đó là câu chuyện lựa chọn ngành học của tác giả với ba mẹ, là những trải nghiệm nghề nghiệp của chính tác giả. 

Câu 3. 

Chỉ ra các yếu tố tự sự, biểu cảm và phân tích tác dụng của chúng trong văn bản.

Phương pháp:

- Đọc kĩ văn bản Một đời như kẻ tìm đường.

- Dựa vào kiến thức đã học về các yếu tố tự sự, miêu tả để phân tích tác dụng của chúng trong văn bản.

Trả lời:

- Yếu tố tự sự: tác giả kể về câu chuyện lựa chọn ngành học của mình cùng bố mẹ (Năm mười bốn tuổi....hoạt động xã hội nhiều hơn), câu chuyện nghề nghiệp của tác giả (Tôi sang Pháp năm mười bảy tuổi....Bồ Đào Nha)

=> Tác dụng: việc kể lại trải nghiệm của bản thân là một dẫn chứng cụ thể, xác đáng, giúp văn bản thêm tính chân thực, đáng tin cậy, từ đó tăng tính thuyết phục đối với bạn đọc. 

- Yếu tố biểu cảm: tác giả bày tỏ những suy nghĩ cá nhân về hành trình cuộc đời của mình. (Cá nhân tôi trong suốt bấy nhiêu năm toàn gặp những tình huống lạ kì. / Suốt cuộc đời tôi đã mấy mò, giống như người khiếm thị lại phải đi trong cảnh sương mù.../ Suốy cuộc đời tìm đường, tôi đã tìm thấy sức mạnh của mình trong những thử thách vô cùng gian nan...)

=> Tác dụng: giúp tác giả có thể nhấn mạnh những thông điệp muốn truyền tải, tạo được mối liên kết gần gũi giữa người viết và người đọc, từ đó tạo được sự tin tưởng và thuyết phục từ bạn đọc. 

Câu 4. 

Nhan đề của bài viết là Một đời như kẻ tìm đường. Nhưng trong bài viết, tác giả lại nói: “Cả cuộc đời tìm đường để rồi mãi tới lúc xế chiều tôi mới khám phá ra chẳng có đường để tìm.” Liệu tác giả có tự mâu thuẫn với chính mình hay không? Phải chăng việc tìm đường là một việc không có nhiều ý nghĩa?

Phương pháp:

- Đọc kĩ văn bản Một đời như kẻ tìm đường.

- Dựa vào ý nghĩa nhan đề và nội dung đoạn văn viết về những suy ngẫm, đúc rút của người viết để trả lời câu hỏi.

Trả lời:

Tác giả đặt tên nhan đề là “Một đời như kẻ tìm đường” nhưng lại viết“cả cuộc đời tìm đường đi rồi mãi từ lúc xế chiều tôi mới khám phá ra chẳng có đường để tìm” vì chỉ khi đã trải qua những thăm trầm của cuộc đời, tích luỹ được những trải nghiệm cuộc sống, con người mới nhận ra, đường là do chính bản thân mình tạo ra. Sẽ không có một con đường đúng đắn nào được định sẵn để chúng ta lựa chọn, bất kì con đường nào cũng dẫn tới thành công và hạnh phúc bởi nó nằm ở những giá trị mà chúng ta gieo ngay trên hành trình đi qua. Vì vậy, tác giả không tự mâu thuẫn với chính mình mà tác giả nhận ra: tìm đường là một việc ý nghĩa – đó là biết cho đi, gieo thành công và hạnh phúc trên hành trình cuộc đời mình. 

Câu 5. 

Hãy nêu một luận điểm trong bài viết trên mà bạn thấy tâm đắc hoặc còn băn khoăn. Lí do nào khiến bạn thấy luận điểm ấy thuyết phục mình hay làm bạn muốn đối thoại với tác giả?

Phương pháp:

- Đọc kĩ văn bản Một đời như kẻ tìm đường.

- Dựa vào nội dung các đoạn viết về suy ngẫm, đúc rút của người viết và chỉ ra luận điểm mà bạn thấy tâm đắc hoặc còn băn khoăn.

Trả lời:

Luận điểm khiến tôi tâm đắc nhất là: “Cuộc đời dù tiến hay lũi, vẫn phải tiếp tục bước đi”. Đúng vậy, cuộc đời là một cuộc hành trình, vì vậy, chúng ta không thể mãi đứng lại một chỗ. Dù lựa chọn con đường nào, chúng ta cũng phải bước tiếp bởi bất kì con đường nào chỉ cần chúng ta bước đi bằng cả tinh thần, nhiệt huyết, trách nhiệm, chắc chắn sẽ gặt hái được hạnh phúc và thành công.

Câu 6. 

Từ bài thơ Con đường không chọn và bài viết Một đời như kẻ tìm đường, bạn suy nghĩ gì về những lựa chọn của mỗi người trong cuộc sống?

Phương pháp:

- Đọc lại bài thơ Con đường không chọn và bài viết Một đời như kẻ tìm đường.

- Từ nội dung của hai văn bản, nêu suy nghĩ của bản thân về những lựa chọn của mỗi người trong cuộc sống.

Trả lời:

Trong cuộc sống, mỗi chúng ta đều có một hướng đi riêng, có một sự lựa chọn riêng. Không ai có thể bắt chúng ta đi theo con đường của họ hay bắt ta dừng lại trên con đường của chính mình. Hướng đi trong cuộc sống mỗi người phụ thuộc vào ý chí, năng lực và mục tiêu của bản thân người đó, vì vậy, chúng ta hãy cứ đưa ra những lựa chọn phù hợp nhất với chính mình, tin tưởng vào con đường đã chọn và luôn cố gắng tạo ra thật nhiều giá trị tốt đẹp trên hành trình của mình. 

IV. Kết nối đọc - viết

Câu hỏi: 

Theo bạn, thành công và hạnh phúc phụ thuộc vào lựa chọn của chúng ta hay vào những may rủi ngẫu nhiên trong cuộc đời? Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) thể hiện quan điểm của bạn về vấn đề này.

Phương pháp:

- Xác định quan điểm của bản thân về quan điểm thành công và hạnh phúc phụ thuộc vào lựa chọn của chúng ta hay vào những may rủi ngẫu nhiên.

- Triển khai và sắp xếp các luận điểm, lí lẽ cho quan điểm của bản thân và viết đoạn văn theo yêu cầu.

Trả lời:

Thành công và hạnh phúc phụ thuộc vào lựa chọn của chúng ta nhưng cũng có thể phụ thuộc vào những may rủi ngẫu nhiên trong cuộc đời. Tuy nhiên, may rủi không phải lúc nào cũng xuất hiện, điều quyết định đến số phận con người chính là ở lựa chọn của chính chúng ta. Nếu ta lựa chọn một hướng đi phù hợp với bản thân, ta sẽ nhanh chóng gặt hái được thành công và hạnh phúc. Ngược lại, nếu ta đưa ra những quyết định sai lầm, nhanh chóng nản lòng, chán nản với lựa chọn của mình thì sẽ chỉ nhận lại những thất bại. Thế nhưng, dù con đường bạn lựa chọn là đúng hay sai, chúng ta hoàn toàn có thể tự mình thay đổi, bởi thành công, hạnh phúc không phải đích đến mà chính là những giá trị chúng ta gieo trồng ngay trên hành trình cuộc đời mình. 

Sachbaitap.com