Soạn bài Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí - Văn 9 tập 2 ngắn gọn

Câu hỏi:

a.Văn bản trên có vấn đề gì?

b. Văn bản chia làm mấy phần? Chỉ ra nội dung của mỗi phần và mối quan hệ của chúng với nhau?

c. Đánh dấu các câu mang luận điểm chính của bài. Các luận điểm ấy đã diễn đạt rõ ràng mạch lạc dứt khoát chưa?

d. Văn bản sử dụng phép lập luận nào là chính? Cách lập luận thuyết phục hay không?

e. Bài nghị luận về một tư tưởng đạo lí khác với bài nghị luận hiện tượng đời sống như thế nào?

Trả lời:

a. Văn bản bàn về vấn đề : Giá trị của tri thức khoa học và người trí thức.

b + c. Bố cục văn bản và các câu mang luận điểm :

   - Phần mở bài (đoạn 1): đặt vấn đề “tri thức là sức mạnh và người có tri thức là người có sức mạnh”.

Luận điểm “Tri thức là sức mạnh ; Ai có tri thức thì người ấy có được sức mạnh”.

   - Phần thân bài (đoạn 2, 3): Chứng minh tri thức đúng là sức mạnh trong công việc và khẳng định tri thức là sức mạnh của cách mạng.

Luận điểm : Câu đầu và hai câu kết của đoạn 2 ; Câu đầu đoạn 3.

   - Phần kết bài (đoạn còn lại): Phê phán một số người không biết quý trọng tri thức và sử dụng tri thức không đúng mục đích.

Luận điểm : câu đầu và câu cuối đoạn cuối văn bản.

d. Văn bản sử dụng phép lập luận chính tạo sức thuyết phục là chứng minh.

e. - Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống : xuất phát từ thực tế đời sống để rút ra vấn đề mang ý nghĩa tư tưởng, đạo lí.

   - Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí: Dùng giải thích, chứng minh... làm sáng tỏ, một vấn đề tư tưởng, đạo đức, lối sống.

II. Luyện tập

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi.

THỜI GIAN LÀ VÀNG

Ngạn ngữ có câu: Thời gian là vàng. Nhưng vàng thì mua được mà thời gian không mua được. Thế mới biết vàng có giá trị mà thời gian là vô giá.

Thật vậy, thời gian là sự sống. Bạn vào bệnh viện mà xem, người bệnh nặng, nếu kịp thời chạy chữa thì sống, để chậm là chết.

Thời gian là thắng lợi. Bạn hỏi các anh bộ đội mà xem, trong chiến đấu, biết nắm thời cơ, đánh địch đúng lúc là thắng lợi, để mất thời cơ là thất bại.

Thời gian là tiền. Trong kinh doanh, sản xuất hàng hoá đúng lúc là lãi, không đúng lúc là lỗ.

Thời gian là tri thức. Phải thường xuyên học tập thì mới giỏi. Học ngoại ngữ mà bữa đực, bữa cái, thiếu kiên trì, thì học mấy cũng không giỏi được.

Thế mới biết, nếu biết tận dụng thời gian thì làm được bao nhiêu điều cho bản thân và cho xã hội. Bỏ phí thời gian thì có hại và về sau hối tiếc cũng không kịp.

(Phương Liên)

Câu hỏi:

a. Văn bản thuộc loại nghị luận nào?

b. Văn bản nghị luận vấn đề gì? Chỉ ra luận điểm chính của nó?

c. Phép lập luận chủ yếu của văn bản này là gì? Cách lập luận trong bài có sức thuyết phục như thế nào?

Trả lời:

a. Văn bản Thời gian là vàng thuộc loại văn bản nghị luận về tư tưởng, đạo lí.

b. Văn bản bàn về giá trị của thời gian: Thời gian vô cùng quý báu, nó được tính như vàng, một kim loại quý và hiếm.

- Các luận điểm chính:

+ Thời gian là sự sống.

+ Thời gian là thắng lợi.

+ Thời gian là tiền.

+ Thời gian là tri thức.

c.  Phép lập luận chủ yếu của văn bản là phân tích và chứng minh. 

Sachbaitap.com