Soạn bài Phò giá về kinh Văn 9 Cánh Diều tập 1

Đọc hiểu

Nội dung chính: Bài thơ thể hiện hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình, thịnh trị của dân tộc ta ở thời đại nhà Trần.

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu hỏi (trang 22 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Chú ý các chiến thắng lịch sử và việc sử dụng động từ mạnh

Phương pháp:  

Đọc kĩ văn bản, tìm hiểu thêm bối cảnh lịch sử

Lời giải:  

Các chiến thắng lịch sử: trận Chương Dương, Hàm Tử và các động từ mạnh “cướp”, “bắt” cho thấy khí thế của quân ta trong các trận chiến

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 22 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Hãy trình bày bối cảnh ra đời văn bản Phò giá về kinh của Trần Quang Khải.

Phương pháp:  

Tìm hiểu kiến thức ngoài SGK

Lời giải: 

- Bài thơ “Phò giá về kinh” được làm khi ông đi đón Thái thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông về Thăng Long (Hà Nội ngày nay) ngay sau chiến thắng Chương Dương, Hàm Tử và giải phóng kinh đô năm 1285.

Câu 2 (trang 22 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Xác định đặc điểm thể loại của bài thơ (số chữ, số dòng, niêm, luật và cách hiệp vần ở bản phiên âm bài thơ,.…)

Phương pháp:  

Đọc kĩ văn bản và phần Kiến thức Ngữ Văn

Lời giải: 

- Đặc điểm thể loại của bài thơ:

+ Mỗi bài thơ có 4 dòng thơ, mỗi dòng thơ có 5 chữ

+ Câu 1, 2, 4 hoặc chỉ là câu 2, 4 sẽ hiệp vần với nhau ở chữ cuối (bài thơ Phò giá về kinh thuộc trường hợp thứ 2)

Câu 3 (trang 23 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Trình bày nội dung của hai dòng thơ đầu và hai dòng thơ cuối, từ đó cho biết chủ đề của bài thơ.

Phương pháp:  

Đọc kĩ văn bản, khái quát nội dung và chủ đề

Lời giải:  

- Hai câu đầu nói về chiến thắng quan trọng của quân và dân ta.

- Hai câu cuối nói về khát vọng muôn đời thái bình, thịnh trị.

=> Chủ đề của bài thơ: Hào khí chiến thắng và khát vọng hòa bình của dân tộc.

Câu 4 (trang 23 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Tìm hiểu cách ngắt nhịp của bài thơ ở bản phiên âm bài thơ. Nhịp điệu của các dòng thơ có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung bài thơ? 

Phương pháp:  

Đọc kĩ văn bản và Kiến thức Ngữ Văn về cách ngắt nhịp thơ

Lời giải: 

Cách ngắt nhịp 2/3 có tác dụng nhấn mạnh chiến công lẫy lừng của quân dân nhà Trần và khẳng định khát vọng, trách nhiệm của con người trong việc xây dựng đất nước.

Câu 5 (trang 23 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): So sánh bài thơ trên với bài thơ Sông núi nước Nam để chỉ ra sự tương đồng về nội dung và hình thức nghệ thuật giữa hai tác phẩm.

Phương pháp:  

Đọc kĩ văn bản, liên hệ so sánh

Lời giải: 

Cả hai bài thơ đều thuộc thể thơ tứ tuyệt (bài chỉ có 4 câu thơ) rất ngắn được thể hiện qua ý tưởng, cả hai bài thơ đều thiên về biểu ý. Cái ý thơ được trình bày ngắn gọn, tập trung vào sự kiện:

Ở bài Sông núi nước Nam: khẳng định chủ quyền của dân tộc, sự chiến thắng của chính nghĩa.

Bài Phò giá về kinh: nêu hai sự kiện chiến thắng lẫy lừng của quân dân nhà Trần: Chương Dương và Hàm Tử, khẳng định sự tồn tại mãi mãi của đất nước, của dân tộc này.

Hai bài thơ khác nhau về thời kì, về hoàn cảnh sáng tác, cảm hứng.

Câu 6 (trang 23 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Bài thơ ra đời từ rất lâu nhưng nội dung vẫn có ý nghĩa với cuộc sống hiện nay như thế nào? Vì sao?

Phương pháp:  

Liên hệ bài học với thực tế đời sống

Lời giải: 

- Bài thơ ra đời từ rất lâu nhưng nội dung vẫn có ý nghĩa với cuộc sống hiện nay vì:

+ Nhắc nhở thế hệ trẻ về những chiến công hào hùng của thế hệ cha anh.

+ Động viên thế hệ trẻ phải biết giữ gìn, bảo vệ đất nước hòa bình.

+ Tuyên truyền thế hệ trẻ về truyền thống yêu nước của dân tộc.

Sachbaitap.com