Soạn bài Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ Văn 9 Cánh Diều tập 1

Đọc hiểu

Nội dung chính: Văn bản giới thiệu về Vịnh Hạ Long, một trong những di sản thiên nhiên thế giới. Văn bản đã nêu được những sự độc đáo và vẻ đẹp tuyệt vời của vịnh Hạ Long 

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 58 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Phần mở đầu nêu thông tin chính gì?

Phương pháp:  

Đọc kĩ phần mở đầu

Lời giải:  

Phần mở đầu văn bản nêu thông tin thời gian và địa điểm vịnh Hạ Long được ghi nhận vào Di sản Thế giới: Vào lúc 17 giờ 17 phút ngày 14 tháng 12 năm 1994 tại khách sạn du lịch Lơ Me-ri-điêng (Le Meridien) nổi tiếng thành phố Phu-kẹt (Phuket) – miền nam Thái Lan.

Câu 2 (trang 58 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Chú ý tên viết tắt của các tổ chức quốc tế

Phương pháp:  

Liệt kê các tên viết tắt của các tổ chức

Lời giải:  

- Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên Quốc tế (IUNC).

- Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá Liên hợp quốc (UNESCO)

Câu 3 (trang 58 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Việc dẫn thơ Nguyễn Trãi ở đây có tác dụng gì?

Phương pháp:  

Đọc kĩ văn bản, liên hệ phần kiến thức ngữ văn

Lời giải:  

Việc dẫn thơ Nguyễn Trãi ở đây có tác dụng khẳng định vẻ đẹp như một kì quan của vịnh Hạ Long được phát hiện từ lâu đời.

Câu 4 (trang 59 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Tiêu đề mục 1 cho biết nội dung chính của phần này là gì?

Phương pháp:  

Chú ý thông tin mà phần tiêu đề đề cập đến

Lời giải:  

Nội dung: vẻ đẹp thiên nhiên hoành tráng của vịnh Hạ Long

Câu 5 (trang 59 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Chú ý những chi tiết làm sáng tỏ cho tiêu đề 1

Phương pháp:  

Đọc kĩ văn bản phần 1, chú ý các đoạn văn được chia nhỏ

Lời giải:  

- Trên diện tích không, mọc lên hàng nghìn hòn đảo đá muôn hình muôn vẻ từ tấm thảm xanh lộng lẫy, lấp lánh vô số châu ngọc.

- Đảo Hạ Lọng không phải những quả núi đá đơn điệu buồn tẻ mà là thế giới sống động với những sinh linh ẩn hiện trong biết bao hình hải bí ẩn bằng đá.

- Dường như các đảo đá đều có nội tâm, đều có suy nghĩ, khát vọng và hoài niệm về quá khứ.

Câu 6 (trang 60 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Những biện pháp tu từ nào được sử dụng trong đoạn này?

Phương pháp:  

Đọc kĩ đoạn văn “Tại chân các đảo đá….. (hòn Pháo Đài)”

Lời giải:  

- Nhân hóa: biển cả cần cù chạm khắc

- Liệt kê: nước biển, đá vôi…

- So sánh: có đảo cong cong giống như chiếc ngà voi…

- điệp cấu trúc câu: Có đảo…

Câu 7 (trang 60 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Dự đoán nội dung chính của phần 2

Phương pháp:  

Chú ý vào tiêu đề phần 2

Lời giải:  

Nội dung chính của phần 2: Cảnh quan thay đổi trong chớp mắt theo góc nhìn và thời gian là vẻ đẹp độc đáo và đặc sắc.

Câu 8 (trang 61 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Vẻ đẹp và cái thú ở Hạ Long được khắc họa theo trình tự nào?

Phương pháp:  

Chú ý các từ ngữ về thời gian

Lời giải:  

Trình tự thời gian:

+ mùa xuân, mùa hè, mùa thu

+ buổi sớm, trưa hè, chiều hè, đêm trăng

Câu 9 (trang 61 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Đêm trăng thu ở Hạ Long có gì độc đáo?

Phương pháp:  

Đọc kĩ đoạn văn “Nếu đến Hạ Long…. và bí mật”

Lời giải:  

Đêm trăng thu ở Hạ Long diễm lệ và độc đáo:

- Mặt vịnh yên tĩnh như tấm gương phản chiếu ánh trăng sáng bạc, lóng lánh tựa thuỷ ngân.

- Đảo đá trầm tư, ẩn hiện giữa mảng tối mảng sáng …

Câu 10 (trang 62 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Chú ý vẻ đẹp đa dạng của hang động ở Hạ Long

Phương pháp:  

Đọc kĩ phần 3

Lời giải:  

- Vẻ đẹp đa dạng của hang động ở Hạ Long: Các hang động có quy mô, kiểu dáng màu sắc đa dạng và phong phú.

- Động Thiên Cung có sức hấp dẫn kì lạ. Trên vách động là bức tranh hoành tráng chạm nổi nhiều hình, đường nét uyển chuyển, mềm mại; trên trần hang là cột đá dài 2m như chiếc gậy của Tôn Ngộ Không; dưới vòm động là thạch nhũ như dát bạc.

Câu 11 (trang 62 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Hồ Ba Hầm có gì độc đáo?

Phương pháp:  

Đọc kĩ đoạn văn “Khác với động Thiên Cung…. nước xanh lung linh”

Lời giải:  

- Đáy là mặt vịnh, trần cách mặt nước 4 - 5 m khi triều xuống thấp

- Cửa hang hình bán nguyệt

- Là một hệ thống gồm ba trũng biển, có tiết diện tròn, vách dựng đứng thành vại, thông với nhau từng đôi qua một hang luồn hẹp và quanh co

Câu 12 (trang 63 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Ý của Quách Mạt Nhược qua câu thơ là gì?

Phương pháp: 

Đọc kĩ phần cuối, giải nghĩa câu thơ

Lời giải:  

Ý của Quách Mạt Nhược là cảnh trước mặt quá đẹp, thơ từ của thi nhân cũng không thể diễn tả hết được vẻ đẹp của vịnh Hạ Long

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 63 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Nhan đề của văn bản thể hiện sự đánh giá như thế nào về kì quan vịnh Hạ Long?

Phương pháp: 

Chú ý các từ ngữ “kì quan”, “độc đáo”, “tuyệt mĩ”

Lời giải: 

Nhan đề cho thấy sự đánh giá rất cao của tác giả với vịnh Hạ Long. Nơi đây được coi là kì quan độc đáo và tuyệt mĩ

Câu 2 (trang 63 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Các đề mục nhỏ và nội dung của văn bản đã triển khai vấn đề được nêu ở nhan đề như thế nào? Trình bày bố cục văn bản bằng một sơ đồ.

Phương pháp: 

Đọc kĩ các đề mục

Lời giải: 

- Nêu thời gian và địa điểm ghi nhận vịnh Hạ Long

- Đây là tác phẩm nghệ thuật thiên nhiên hoành tráng

- Cảnh quan biến đổi theo góc nhìn thời gian

- Hệ thống hang động

Sơ đồ:

Câu 3 (trang 63 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Vì sao văn bản “Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ” được coi là văn bản thông tin? Trong văn bản này có sự kết hợp của các phương thức biểu đạt nào? Chỉ ra tác dụng của sự kết hợp ấy

Phương pháp: 

Đọc kĩ văn bản và phần kiến thức Ngữ văn

Lời giải:  

- Văn bản Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ được coi là văn bản thông tin vì văn bản này đã cung cấp cho người đọc những thông tin về vịnh Hạ Long: thời gian vịnh Hạ Long được công nhận là Di sản Thế giới; quang cảnh của vịnh Hạ long (các đảo, hang động); những sự đánh giá về vịnh Hạ Long.

- Trong văn bản này có sự kết hợp của các phương thức biểu đạt: thuyết minh kết hợp với miêu tả và biểu cảm.

- Tác dụng: Giới thiệu về vịnh Hạ Long một cách sống động, chân thực nhất đến người đọc.

Câu 4 (trang 63 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Phân tích những giá trị của vịnh Hạ Long được nêu trong văn bản.

Phương pháp: 

Đọc kĩ văn bản, hệ thống đề mục, các lí lẽ và dẫn chứng

Lời giải:  

Những giá trị của Hạ Long được nêu trong văn bản:

- Giá trị về du lịch: Du khách đi giữa Hạ Long như đi giữa một thế giới động vật hoá đá với những hòn đảo như đôi gà chọi nhau, chú đại bàng trên mỏm đá rình mồi…; động Thiên Cung có sức hấp dẫn kì lạ với các du khách

- Giá trị về địa chất – địa mạo: hàng nghìn đảo đá sừng sững, trăm nghìn dáng điệu nhấp nhô; có hàng chục hàng động mở trong lòng núi đá với quy mô, kiểu dáng màu sắc đa dạng, phong phú…

- Giá trị về nghệ thuật: Vẻ đẹp của Hạ Long trở thành nguồn cảm hứng vô tận cho các sáng thơ ca, âm nhạc, nhiếp ảnh; …

Câu 5 (trang 63 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Học xong văn bản, em có được những hiểu biết gì về vịnh Hạ Long và còn muốn biết thêm những thông tin gì về địa danh nổi tiếng này?

Phương pháp: 

Liên hệ bản thân

Lời giải:  

- Thông qua văn bản, em biết được Hạ Long là một kì quan thiên nhiên thế giới, là một thế giới sống động với những sinh linh ẩn hiện trong biết bao hình hải bí ẩn bằng đá, là sự thay đổi cảnh sắc độc đáo trong nháy mắt, là cảnh sắc ẩn dấu trong các hang động, đặc biệt là đông Thiên Cung khi vào thăm ta ngỡ như lạc vào chốn bồng lai tiên cảnh, là hồ Ba Đầm với rừng thạch nhũ có nhiều kiểu dáng, màu sắc rực rỡ.

- Ngoài ra, em còn muốn biết thêm về các hang động khác trong quần thể hang động của vịnh Hạ Long như hang Đầu Gỗ, Hang Sửng Sốt,… Đặc biệt em còn muốn biết thêm về nguồn gốc của vịnh Hạ Long.

Câu 6 (trang 63 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Nếu được giới thiệu một số nét về danh lam thắng cảnh nổi tiếng của quê hương, em sẽ nêu các thông tin nào?

Phương pháp: 

Áp dụng kiến thức văn bản thông tin và liên hệ thực tế bản thân

Lời giải:  

Nếu được giới thiệu một số nét về danh lam thắng cảnh nổi tiếng về quê hương, em sẽ nêu các thông tin:

- Giới thiệu nguồn gốc của khu di tích: Có từ bao giờ, ai phát hiện ra? đã kiến tạo lại bao giờ chưa?

- Giới thiệu vị trí địa lí, đặc điểm bên ngoài (nhìn từ xa hoặc nhìn từ trên).

- Trình bày về đặc điểm của từng bộ phận của khu di tích: Kiến trúc, ý nghĩa, các đặc điểm tự nhiên khác thú vị, độc đáo…

- Danh lam thắng cảnh của quê hương bạn đã đóng góp như thế nào cho nền văn hoá của dân tộc và cho sự phát triển nói chung của đất nước trong hiện tại cũng như trong tương lai (làm đẹp cảnh quan đất nước, mang lại ý nghĩa về giáo dục, ý nghĩa tinh thần, mang lại giá trị vật chất…).

Sachbaitap.com