Soạn bài Vườn quốc gia Tràm Chim - Tam Nông Văn 9 Cánh Diều tập 1

Đọc hiểu

Nội dung chính: Văn bản Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông giới thiệu cho người đọc cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, thanh bình của Tràm Chim. Đặc biệt, văn bản giúp chúng ta biết thêm được những thông tin lí thú về loài sếu cổ trụi đầu đỏ quý hiếm.

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 69 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Đoạn mở đầu cho biết thông tin gì?

Phương pháp: 

Đọc kĩ đoạn mở đầu

Lời giải:  

- Địa điểm

- Giải thích “tràm chim” và giới thiệu

Câu 2 (trang 69 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Chú ý các loài sinh vật ở đây

Phương pháp:  

Liệt kê các loài sinh vật và đánh giá

Lời giải:  

- Thực vật: có những đám rừng lau, sậy, sen, súng, lúa ma, lác, năng,…

- Động vật bò sát như trăn, rắn, lươn, rùa.

- Các loại cá đồng.

- Nhiều loài chim nước, cò, vịt trời, diệc, cồng cộc…

- Nhiều loài chim sếu, đặc biệt có nhiều sếu cổ trụi đầu đỏ quý hiếm

Câu 3 (trang 70 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Tại sao sếu đầu đỏ được tập trung nói nhiều ở văn bản này?

Phương pháp:  

Đọc kĩ văn bản

Lời giải:  

Vì đây là loài chim đặc biệt quý hiếm, chúng đến Tràm Chim vào mùa khô, chúng rất thủy chung vơi nhau và gần gũi với con người.

Câu 4 (trang 70 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Chim hạc biểu tượng cho điều gì?

Phương pháp:  

Đọc kĩ đoạn văn “Đối với người… về một phía”

Lời giải:  

Chim hạc là biểu tượng của sức mạnh, sự trường tồn và lòng chung thủy - xuất hiện nhiều trong văn hóa Việt Nam

Câu 5 (trang 70 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Vì sao có hiện tượng sếu biến mất và xuất hiện?

Phương pháp:  

Đọc kĩ đoạn văn 3

Lời giải:  

- Sự biến mất của loài sếu là do sự di dân ồ ạt của con người và chiến tranh kéo dài làm cho hệ sinh thái thay đổi.

- Sếu xuất hiện trở lại Tam Nông vì Tam Nông là vùng đất tự nhiên đảm bảo được sự cân bằng sinh thái cho loài sếu sinh sống.

Câu 6 (trang 71 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Chú ý đặc điểm sinh học của sếu đầu đỏ

Phương pháp:  

Đọc kĩ đoạn văn 4

Lời giải:  

- Là loài quý hiếm nhất trong các loài sếu được thống kê

- Toàn thân có lông xám nhạt, phơn phớt xanh ngọc trai, đầu và 1 phần cổ trụi lông, da đỏ sẫm

- Cao 1,5 đến 1,6m, trưởng thành nặng từ 10 đến 15kg

Câu 7 (trang 71 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Tìm hiểu nghĩa của từ “luân vũ”

Phương pháp:  

Tra từ điển, tham khảo internet

Lời giải:  

“Luân vũ” có nghĩa là điệu múa vòng tròn.

Câu 8 (trang 71 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Đoạn kết nêu lên vấn đề gì?

Phương pháp:  

Đọc kĩ phần kết của văn bản

Lời giải:  

Đoạn kết nêu vấn đề: Bảo vệ loài sếu đầu đỏ quý hiếm được coi là khẩn thiết.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Nhan đề Vườn quốc gia Tràm Chim - Tam Nông cho em biết những thông tin gì? So với hai văn bản Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ và Khám phá kì quan thế giới: thác l-goa-du, cách đặt nhan đề bài viết này có gì khác?

Phương pháp:  

Đọc kĩ nhan đề, so sánh liên văn bản

Lời giải:  

Nhan đề Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông cho cho chúng ta biết được văn bản sẽ nói về khu bảo tồn thiên nhiên Tràm Chim ở Tam Nông.

So với hai văn bản Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ và Khám phá kì quan thế giới: thác I-goa-du, cách đặt nhan đề bài viết này có chút khác biệt là nhan đề không khẳng định vẻ đẹp độc đáo gì của vườn quốc gia này mà để chỉ nêu tên địa danh để thôi thúc người đọc muốn tìm hiểu, khám phá.

Câu 2 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Xác định nội dung chính của mỗi phần được đánh số trong văn bản. Thử đặt tên đề mục cho mỗi phần.

Phương pháp:  

Đọc kĩ các phần được đánh số và rút ra nội dung

Lời giải:  

- Nội dung chính của mỗi phần được đánh số trong văn bản:

1. Giới thiệu chung về vườn quốc gia Tràm Chim.

2. Giới thiệu về loài sếu đầu đỏ.

3. Hiện tượng sếu xuất hiện và biến mất, sự bảo tồn đàn sếu ở Tràm Chim.

4. Những đặc điểm sinh học và tập tính của sếu đầu đỏ ở Tràm Chim.

5. Nhận xét khái quát về giá trị của sếu đầu đỏ và sự bảo tồn loài sếu này ở Tràm Chim.

Câu 3 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Phân tích đặc điểm của văn bản thông tin giới thiệu một danh lam thắng cảnh thể hiện ở văn bản trên. Chỉ ra mối quan hệ giữa đặc điểm với mục đích của văn bản này.

Phương pháp:  

Đọc kĩ văn bản, áp dụng phần kiến thức ngữ văn và văn bản

Lời giải:  

Cách 1

- Đặc điểm:

+ Tập trung nêu lên vẻ đẹp và giá trị của vườn quốc gia Tràm Chim với thiên nhiên, hệ sinh thái

+ Trình bày theo trật tự không gian, phân loại đối tượng sinh vật, quan hệ nguyên nhân - kết quả của việc biến mất và xuất hiện…

+ Nhan đề nêu địa danh: Tràm Chim - Tam Nông

- Mối quan hệ giữa đặc điểm và mục đích: từ đặc điểm của văn bản, ta có thể thấy mục đích của người viết là làm nổi bật giá trị của vườn quốc gia Tràm Chim, đặc biệt là sếu đầu đỏ; hướng tới việc kêu gọi bảo vệ sự cân bằng và đa dạng sinh thái.

Câu 4 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Dựa vào văn bản, hãy phân tích giá trị nổi bật của sếu đầu đỏ ở Vườn quốc gia Tràm Chim - Tam Nông.

Phương pháp: 

Đọc kĩ văn bản, tập trung vào hình tượng sếu đầu đỏ

Lời giải:  

Giá trị nổi bật của sếu đầu đỏ ở Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông:

- Sếu đầu đỏ là “sứ thần của môi sinh”, là “nhà quý tộc đáng yêu trong các loài chim”.

- Đàn sếu xuất hiện ở Tràm Chim như một minh chứng cho sự cân bằng sinh thái tự nhiên ở khu vực này.

- Sự quý hiếm của sếu đầu đỏ đã thu hút khách du lịch đến tham quan tại Tràm Chim.

Câu 5 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Trong những thông tin từ văn bản Vườn quốc gia Tràm Chim - Tam Nông, em thích nhất thông tin nào? Vì sao?

Phương pháp:  

Liên hệ bản thân

Lời giải:  

Trong những thông tin từ văn bản Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông em thích nhất thông tin nói về đặc điểm của sếu đầu đỏ. Từ những thông tim mà văn bản cung cấp, em có thể hình dung được hình dáng, màu sắc, cách đàn sếu giao tiếp với nhau thật đặc sắc.

Câu 6 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 9 Cánh Diều Tập 1): Bằng những hiểu biết của mình, em hãy giới thiệu một danh lam thắng cảnh ở Việt Nam.

Phương pháp:  

Liên hệ kiến thức thực tế của bản thân

Lời giải:  

* Giới thiệu về vị trí của cảnh đẹp

- Tràng An nằm cách trung tâm thành phố Ninh Bình 7km về hướng Tây.

- Cách di chuyển: gia đình em và các đoàn du lịch hay tới đây bằng xe ô tô, có nhiều cô chú, anh chị đi phượt bằng xe máy.

* Những nét đặc sắc ở nơi đây

- Về thiên nhiên:

+ Quần thể Tràng An – Tam Cốc rất rộng: hơn 6000 héc-ta.

+ Có hệ thống núi đá vôi lâu đời, khoảng 250 triệu năm, núi bao quanh hồ.

+ Có nhiều thung lũng, hồ, hang động: 31 hồ đầm, 48 hang động, trong đó có nhiều hang dài đẹp như Địa Linh, hang Mây… Bên trong hang, những nhũ đá vôi chảy xuống tạo thành nhiều hình thù đẹp mắt: hình con rùa, hình bầu sữa mẹ… Và còn rất nhiều hang khác với những tên gọi gắn liền với truyền thuyết như hang Nấu Rượu, hang Cơm…

+ Điểm đặc biệt: hệ thống hang động thông nhau, có thể đi tham quan Tràng An theo đường thủy thành một vòng khép kín.

+ Ngoài đầm hồ, còn có nhiều rừng ngập mặn, rừng núi đá vôi: có thể đi tham quan bằng đường bộ, leo núi.

- Về con người: con người nơi đây thật thà, mến khách; những người chèo thuyền đưa khách đi tham quan chính là những hướng dẫn viên du lịch am hiểu lịch sử địa phương.

* Giá trị văn hóa, lịch sử

- Quá khứ: khi Đinh Bộ Lĩnh lập lên nhà Đinh, đóng đô ở Hoa Lư, Tràng An chính là Thành Nam của kinh đô, với núi rừng, ao hồ trùng điệp tạo thành lá chắn che chở cho kinh đô.

- Hiện nay:

+ Được UNESCO công nhận là di sản thế giới: niềm tự hào của đất nước.

+ Là nơi bảo tồn thiên nhiên; là một trong những nơi phật giáo phát triển (chùa Bái Đính), được chọn làm nơi diễn ra nhiều lễ hội Phật pháp của quốc gia và khu vực.

+ Là một trong các địa điểm du lịch nổi tiếng thu hút khách du lịch, giúp phát triển kinh tế, du lịch, văn hóa quê hương.

Sachbaitap.com