Soạn bài Những ngôi sao xa xôi - Văn 9 tập 2 ngắn gọn

Bố cục:

- Phần 1 (từ đầu... ngôi sao trên mũ): Phương Định kể về cuộc sống bản thân và tổ trinh sát mặt đường của cô.

- Phần 2 (tiếp ... chị Thao bảo): Nho bị thương, hai chị em lo lắng chăm sóc.

- Phần 3 (còn lại): Sự lạc quan, niềm vui trước cơn mưa đá đột ngột.

Nội dung chính:

Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê đã khắc họa rõ nét tâm hồn trong sáng, mộng mơ cùng tinh thần lạc quan dũng cảm giàu nghị lực của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Đó cũng là hình ảnh đẹp của thanh niên, thế hệ trẻ Việt Nam những năm kháng chiến chống Mỹ.

Câu 1 trang 121 - Văn 9 Tập 2

Câu hỏi: 

Kể tóm tắt nội dung của truyện.

Truyện được trần thuật từ nhân vật nào? Việc chọn vai kể như vậy có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung của truyện?

Trả lời:

- Tóm tắt nội dung truyện: Truyện kể về ba nữ thanh niên xung phong tổ trinh sát mặt đường: Phương Định, Nho, chị Thao. Công việc của họ là đo khối lượng đất đá cần san lấp, đánh dấu vị trí bom và phá bom. Mặc dù công việc rất nguy hiểm nhưng họ vẫn làm với trách nhiệm cao cả và với một niềm say mê. Sau những lúc phá bom nguy hiểm và căng thẳng, họ trở lại cuộc sống hồn nhiên, mộng mơ, yêu đời và lạc quan trong hang đất tối tăm, ẩm ướt. Nho bị thương trong một lần phá bom và nhận được sự quan tâm chăm sóc của Phương Định và chị Thao.

- Truyện được trần thuật ở ngôi thứ nhất từ Phương Định - nhân vật chính => tạo điểm nhìn phù hợp dễ dàng tái hiện hiện thực khốc liệt của chiến tranh, tâm hồn con người.

- Nhân vật người kể chuyện này có vai trò tường thuật chi tiết, chân thực những khó khăn, nguy hiểm và tình đồng đội sự lạc quan của những cô gái phá bom.

Câu 2 trang 121 - Văn 9 Tập 2

Câu hỏi: 

Truyện kể về ba cô gái thanh niên xung phong ở một tổ trinh sát phá bom trên cao điểm. Ở họ có những nét chung và gắn bó thành một khối thống nhất và những gì là nét riêng của mỗi người?

Trả lời: 

- Nét chung của ba cô gái: còn trẻ, nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc. Họ cùng chung nhiệm vụ trinh sát mặt đường, tinh thần trách nhiệm cao, có tình đồng đội gắn bó. Họ chiến đấu dũng cảm, sống giản dị, lạc quan, hồn nhiên.

   - Nét riêng :

       + Phương Định : cô gái Hà Nội, nhạy cảm và hồn nhiên, thích mơ mộng, hay sống với những kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư về gia đình và thành phố.

       + Nho : xinh xắn, hồn nhiên kiểu trẻ thơ, trong chiến đấu thì rất nhanh gọn, dù bị thương nhưng không rên la, không muốn đồng đội lo lắng.

       + Chị Thao : tổ trưởng, từng trải, mơ ước có phần thiết thực hơn; cương quyết, táo bạo, bình tĩnh trong công việc, chị hát tệ nhưng thích chép lời bài hát.

Câu 3 trang 121 - Văn 9 Tập 2

Câu hỏi: 

Tác giả đã thể hiện chân thực và sinh động tự nhiên tâm lí  của những cô gái thanh niên xung phong tuổi đời còn rất trẻ. 

Hãy phân tích tâm lí nhân vật Phương Định, tập trung vào những đoạn:

 - Nhân vật tự quan sát và đánh giá về mình ở phần đầu của truyện.

 - Tâm trạng của cô ở một lần phá bom ở cuối truyện

 - Cảm xúc giữa trận mưa đá ở cuối truyện

Trả lời:

Tâm lí nhân vật Phương Định :

   - Nhân vật tự quan sát và đánh giá mình ở đầu truyện: nhạy cảm, thường quan tâm đến hình thức (tự đánh giá mình là một cô gái khá), biết mình nhiều người để ý, thấy tự hào nhưng không vồn vã mà tỏ ra kín đáo, kiêu kì.

   - Trong một lần phá bom ở cuối truyện: dũng cảm, có trách nhiệm, tình đồng đội (chăm sóc cho Nho), cô coi cái chết là mờ nhạt trước điều quan tâm lớn là bom nổ.

   - Cảm xúc trước trận mưa đá cuối truyện: hồn nhiên, vui thích cuống cuồng như trẻ con, nhớ về những kỷ niệm về thành phố, về mẹ, những ngôi sao.

Câu 4 trang 121 - Văn 9 Tập 2

Câu hỏi: 

Em có nhận xét gì về ngôn ngữ, giọng điệu của truyện?

Trả lời: 

Ngôn ngữ giản dị, vừa mang tính khẩu ngữ vừa đậm chất trữ tình, trẻ trung và có phần nữ tính, ngôi kể trần thuật phù hợp với nhân vật kể chuyện. Câu văn ngắn, nhịp điệu dồn dập, gợi lên không khí chiến trường. 

Câu 5 trang 121 - Văn 9 Tập 2

Câu hỏi: 

Đọc truyện ngắn này, em hình dung và cảm nghĩ như thế nào về tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ?

Trả lời: 

Tuổi trẻ Việt Nam trong kháng chiến Mĩ là những người hồn nhiên, dũng cảm, ham học hỏi, sẵn sàng làm bất cứ công việc gì vì tương lai đất nước. Họ không ngại hiểm nguy, gian khổ, luôn hướng tới mục tiêu tự do, độc lập dân tộc. 

Luyện tập

Câu hỏi 1 trang 122 - Văn 9 tập 2

Tìm đọc và ghi lại một số bài thơ hay viết về thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước

Trả lời: 

Một số bài thơ, đoạn thơ hay viết về thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mĩ :

Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật), Khoảng trời – hố bom (Lâm Thị Mỹ Dạ), Gửi em cô thanh niên xung phong (Phạm Tiến Duật)...

Câu hỏi 2 trang 122 - Văn 9 tập 2

Phát biểu cảm nghĩ về nhân vật Phương Định trong truyện

Trả lời: 

Nhân vật Phương Định trong truyện là một cô gái Hà Thành có vẻ đẹp hồn nhiên, trẻ trung. Đồng thời, cô cũng là một chiến sĩ dũng cảm, gan dạ và trách nhiệm. Cô yêu thương những người đồng đội của mình, điều đó thể hiện trong hành động chăm sóc Nho chu đáo. Cô quý trọng và cảm phục tất cả những người chiến sĩ cô đã gặp trên tuyến Trường Sơn, luôn hướng về độc lập, tự do dân tộc. Hình ảnh của Phương Định thật đáng tự hào và đáng được học tập. 

Sachbaitap.com