Soạn bài Tây Tiến Văn 12 Kết nối tri thức tập 1

Trước khi đọc:

Câu hỏi (trang 44 sgk Ngữ văn 12 KNTT Tập 1): 

Bạn đã đọc những bài thơ nào viết về đề tài người lính cách mạng Việt Nam? Đọc dễn cảm một đoạn thơ mà bạn yêu thích. 

Phương pháp:

Gợi nhớ lại kiến thức văn học đã được học về đề tài người lính cách mạng Việt Nam

Lời giải:

 Đồng chí - Chính Hữu

- Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Phạm Tiến Duật.

Trong khi đọc 

Câu hỏi 1 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 KNTT Tập 1): 

Chú ý: 

- Hình ảnh khơi nguồn cảm xúc

- Các từ ngữ gợi bối cảnh không gian và ấn tượng về đoàn quân Tây Tiến

Phương pháp:

Chú ý lựa chọn những nhân vật có cái tên độc đáo, gây ấn tượng mạnh, có thể cái tên của nhân vật đó có nguồn gốc từ ngoại hình, tính cách đặc biệt.

Lời giải:

- Hình ảnh: sông Mã

- Từ ngữ gợi bối cảnh không gian và ấn tượng: rừng núi, chơi vơi, sương, đoàn quân, hoa, đêm.

Câu hỏi 2 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 KNTT Tập 1): 

Nêu những hiểu biết của bạn về tiếng cười trào phúng trong sáng tác văn học (đối tượng trào phúng, thủ pháp trào phúng, giọng điệu trào phúng,..)

Phương pháp:

Đọc kĩ bài thơ tìm ra các hình ảnh khơi nguồn cảm xúc, các từ ngữ gợi bối cảnh không gian, vận dụng tri thức Ngữ văn để nhận diện.

Lời giải:

- Nhịp điệu: 2/2/3.

- Nhạc điệu: nhanh, sử dụng từ láy nhiều.

- Đối: dốc >< thăm thẳm (chỉ độ sâu).

- Kết hợp từ lạ: dốc thăm thẳm.

Câu hỏi 3 (trang 45 sgk Ngữ văn 12 KNTT Tập 1): 

Nhận diện các yếu tố: nhịp điệu, nhạc điệu, đối và những từ kết hợp khác lạ trong đoạn thơ. 

Phương pháp:

Đọc kĩ bài thơ , chú ý những hình ảnh độc đáo , vận dụng kiến thức về việc xác định nhịp điệu, nhạc điệu…trong đoạn thơ.

Lời giải:

Hình ảnh: Khèn, Viên Chăn, lau, độc mộc, đuốc hoa.

Câu hỏi 4 (trang 46 sgk Ngữ văn 12 KNTT Tập 1): 

Chú ý hình ảnh gây ấn tượng về thiên nhiên và con người miền Tây Bắc.

Phương pháp:

Đọc kĩ bài thơ chú ý những hình ảnh được sử dụng trong thơ.

Lời giải:

“Không mọc tóc”, “quân xanh”, “oai hùm”.

Câu hỏi 5 (trang 46 sgk Ngữ văn 12 KNTT Tập 1): 

Ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh “người đi”.

Phương pháp:

Vận dụng khả năng suy luận, đọc kĩ và tìm ra các hình ảnh liên kết trong thơ.

Lời giải:

Đó là biểu tượng cho người lính, xách balo lên vai theo tiếng gọi của Tổ quốc, đi không hẹn ngày quay lại.

* Sau khi đọc

Nội dung chính: nói lên nỗi nhớ và niềm tự hào về đồng đội thân yêu, những chiến sĩ hào hoa, dũng cảm, giàu lòng yêu nước trong đoàn binh Tây Tiến đã chiến đấu và hi sinh vì Tổ quốc.

Câu hỏi 1 (trang 47 sgk Ngữ văn 12 KNTT Tập 1): 

Cảm hứng chủ đạo của bài thơ “Tây Tiến” là gì?

Phương pháp:

Đọc kĩ tác phẩm chú ý các hình ảnh và cảm xúc của nhân vật trữ tình.

Lời giải:

Nỗi nhớ da diết của Quang Dũng về Tây Tiến.

Câu hỏi 2 (trang 47 sgk Ngữ văn 12 KNTT Tập 1): 

Đọc đoạn thơ 1 và thực hiện các yêu cầu sau: 

a.Nêu ấn tượng về trạng thái cảm xúc của tác giả thể hiện ở hai câu thơ mở đầu. 

b.Cho biết hình dung của bạn về bức tranh thiên nhiên và con đường hành quân của đoàn binh Tây Tiến. 

c.Phân tích những hình ảnh thể hiện ấn tượng ban đầu của tác giả về đoàn quân Tây Tiến 

d.Nêu cảm nhận về nhạc điệu trong bốn câu thơ sau: 

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống 

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

Phương pháp:

Đọc kĩ bài thơ , vận dụng trí tưởng tượng và khả năng phân tích để thực hiện yêu cầu của đề bài. 

Lời giải:

a. Nhà thơ bắt đầu vào bài thơ với cảm xúc nhớ Tây Tiến da diêt.

b. Hình ảnh bức tranh thiên nhiên và con đường hành quân của đoàn binh Tây Tiến hùng vĩ, thăm thẳm, nguy hiểm.

c. Đó là đoàn quân dũng mãnh, vượt qua mọi địa hình hiểm trở, lạc quan, yêu đời.

d.

- Chất nhạc: sử dụng từ láy, sử dụng bằng trắc để tạo nhạc tính.

- Chất họa: câu từ gợi không gian hiểm trở, hun hút, nguy hiểm.

Câu hỏi 3 (trang 47 sgk Ngữ văn 12 KNTT Tập 1): 

Trong kí ức của nhân vật trữ tình, hình ảnh đêm lửa trại và con người, cuộc sống miền Tây Bắc hiện lên với những nét đặc sắc gì? Những hình ảnh đó đã góp phần làm nổi bật hình tượng người lính Tây Tiến như thế nào?

Phương pháp:

Đọc kĩ tác phẩm, tìm ra những hình ảnh về đêm lửa trại và con người, cuộc sống miền Tây Bắc, chú ý đến những từ ngữ miêu tả tâm trạng của tác giả. 

Lời giải:

- Hình ảnh mọi người vui vẻ bên ánh lửa trại, thể hiện tình quân dân gắn bó, đùm bọc, che chở.

- Nổi bật lên hình tượng người lính Tây Tiến dù đứng trước nguy hiểm vẫn lạc quan, yêu đời.

Câu hỏi 4 (trang 47 sgk Ngữ văn 12 KNTT Tập 1): 

Trong hai đoạn 3, 4 hình tượng đoàn binh Tây Tiến được gợi ra qua những từ ngữ, hình ảnh nào? Khái quát đặc điểm của hình tượng này. 

Phương pháp:

Chú ý những từ ngữ, hình ảnh được gợi ra từ những từ ngữ miêu tả về hình tượng đoàn binh Tây Tiến, vận dụng tri thức Ngữ văn để khái quát hình tượng này.

Lời giải:

- Hình tượng người lính Tây Tiến: “đoàn binh không mọc tóc”, “xanh màu lá”, “dữ oai hùm”, “mắt trừng”, “chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”, “người đi không hẹn ước”…

- Vẻ đẹp  bi tráng, hào hùng lẫm liệt nhưng không kém phần lãng mạn.

Câu hỏi 5 (trang 47 sgk Ngữ văn 12 KNTT Tập 1): 

Chỉ ta một số biểu hiện của phong cách lãng mạn trong bài thơ. Phân tích một  biểu hiện mà bạn cho là đặc sắc.

Phương pháp:

Vận dụng tri thức Ngữ văn để phát hiện hiện ra các biểu hiện của phong cách lãng mạn.

Lời giải:

- Biểu hiện của phong cách lãng mạn:

+ Nỗi nhớ da diết của Quang Dũng đối với đoàn quân Tây Tiến.

+ Khung cảnh thiên nhiên Tây Bắc đầy tươi đẹp, hùng vĩ, nét đẹp trong cuộc sống sinh hoạt của người dân miền núi được nhìn qua con mắt lãng mạn của người nghệ sĩ, người lính Tây Tiến.

+ Cảnh sinh hoạt của nhân dân miền núi: "nhà ai Pha Luông mưa xa khơi", "Mường Lát hoa về trong đêm hơi", "Nhớ ôi... thơm nếp xôi", "Doanh trại bừng lên... xây hồn thơ", "Người đi Châu Mộc... hoa đong đưa",…

+ “Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”

- Phân tích: Là những thanh niên trai tráng đang độ tuổi trưởng thành để phát triển lợi ích bản thân, nhưng vì lòng dũng cảm cùng với tinh thần thương quê hương yêu đất nước. Họ đã tạm gác những dự định của bản thân lại phía sau, phía trước sẵn sàng hi sinh sẵn sàng cống hiến cho Tổ quốc. Có lẽ khi đang ở độ tuổi trưởng thành còn đồng thời cũng là những chàng trai Hà thành hào hoa phong nhã việc phải chịu những gian nan khổ cực đối với những người lính này vô cùng lớn. Nhưng trong cái khổ cực ấy là hình ảnh hiện thân của những dáng hình thân thương nơi quê nhà, đồng thời đó cũng là sức mạnh tinh thần để họ phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ.

Câu hỏi 6 (trang 47 sgk Ngữ văn 12 KNTT Tập 1): 

Phân tích một số hình thức tổ chức ngôn ngữ đặc biệt trong bài thơ Tây Tiến.

Phương pháp:

Vận dụng tri thức Ngữ văn, hiểu khái niệm “hình thức tổ chức ngôn ngữ”.

Lời giải:

- “Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm” -> sử dụng “dốc thăm thẳm”: kết hợp từ mới mẻ vì “thăm thẳm” là từ chỉ độ sâu chứ không phải độ cao.

- “Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi” -> sử dụng toàn thanh bằng gợi vẻ đẹp yên bình, nhẹ nhàng của vùng núi Tây Bắc.

Câu hỏi 7 (trang 47 sgk Ngữ văn 12 KNTT Tập 1): 

Hình tượng người lính Tây Tiến trong bài thơ từng bị phê phán là “xa lạ” với hình ảnh thực tế của anh bộ đội cụ Hồ thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp. Theo bạn, vì sao có sự đánh giá như vậy? Hãy nêu quan điểm của bạn về vấn đề này. 

Phương pháp:

Vận dụng khả năng liên tưởng, tưởng tượng; vận dụng khả năng phản biện. 

Lời giải:

- Có sự đánh giá trên có lẽ là vì vẻ đẹp của người lính Tây Tiến hiện lên không chỉ oai hùng mà còn vô cùng lãng mạn.

- Quan điểm: Quan điểm cá nhân của tôi là việc sử dụng hình tượng người lính Tây Tiến có thể được hiểu như một phần của quá trình sáng tạo và thể hiện của tác giả. Mặc dù nó có thể không phản ánh hoàn toàn thực tế, nhưng nó có thể mang lại một góc nhìn mới và độc đáo về chủ đề chiến tranh và người lính trong văn học. Điều này có thể tạo ra một thách thức đối với độc giả để suy ngẫm và phân tích sâu hơn về ý nghĩa và tầm quan trọng của hình tượng này trong bài thơ.

Kết nối đọc - viết

Đề bài (trang 47 sgk Ngữ văn 12 KNTT Tập 1): 

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày cảm nhận của bạn về một nét đẹp của hình tượng người lính Tây Tiến.

Phương pháp:

Dựa vào những phân tích ở trên.

Lời giải:

Hình tượng người lính Tây Tiến mang trong mình một nét đẹp rất riêng, đó là sự kiên cường và quyết tâm vượt qua những thách thức khó khăn. Dù đối diện với cuộc sống khắc nghiệt và môi trường chiến tranh khắc nghiệt, họ vẫn không ngừng chiến đấu với lòng dũng cảm và sự hy sinh. Người lính Tây Tiến với nét đẹp oai hùng nhưng cũng lãng mạn và vô cùng yêu đời. Hình ảnh họ, mặc dù không hoàn hảo, nhưng luôn toát lên vẻ mạnh mẽ và sự tự hào về lòng yêu nước. Điều này tạo nên một nét đẹp kiên trì và kiên nhẫn, góp phần làm nên vẻ quyến rũ và ý nghĩa sâu sắc của hình tượng người lính Tây Tiến trong tâm trí của người đọc.

Sachbaitap.com