Soạn bài Thực hành đọc hiểu Anh hùng tiếng đã gọi rằng SGK Ngữ văn 11 tập 1 Cánh diều

* Nội dung chính

Đoạn thơ ca ngợi Từ Hải là một anh hùng đích thực giàu nghĩa khí qua đó nêu bật và khẳng định cảm hứng nhân văn, nói lên khát vọng tự do của con người thời đại. 

* Trong khi đọc 

Câu 1 (trang 49, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Chú ý cách xưng hô của Thúy Kiều khi đối thoại với Từ Hải

Câu 2 (trang 49, SGK Ngữ Văn 11, tập một): 

Lời Từ Hải nói với Thúy Kiều cho thấy Từ Hải là một người như thế nào?

Phương pháp: 

Đọc 10 câu thơ tiếp theo để tìm ra được lời nói của Từ Hải với Thúy Kiều.

Trả lời: 

- Lời của Từ Hải nói với Thúy Kiều cho thấy Từ Hải là một người chí chí nghĩa, thấu hiểu được nỗi đau riêng và ước mong của Kiều.

Câu 3 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Chú ý hành động và kì tích của Từ Hải.

Phương pháp: 

Đọc 12 câu thơ cuối tìm ra hành động và kết quả mà Từ Hải đã làm được.

Trả lời: 

- Từ Hải cùng đội quân hùng hậu đi đến đâu hùng hổ như vũ bão “trúc chẻ mái tan”, binh uy thì “sấm ran trong ngoài”. Chàng gây dựng nên triều đình làm bá chủ một phương, bày binh bố trận rõ ràng. Từ Hải đánh đâu thắng đấy, càn quét cả “năm thành cõi nam”.

→ Nguyễn Du đã tái hiện hình ảnh Từ Hải oai phong lẫm liệt như vị thần linh huyền thoại, như bậc anh hùng sử thi.

* Sau khi đọc 

Câu 1 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Đoạn trích Anh hùng tiếng đã gọi rằng có thể chia làm mấy phần? Nêu ý chính của mỗi phần.

Phương pháp: 

Đọc toàn bộ bài thơ và dựa vào nội dung để chia bố cục.

Trả lời: 

- Có thể chia văn bản thành 2 phần: 

+ Phần 1 (18 cầu đầu): Cuộc trò chuyện giữa Thúy Kiều và Từ Hải.

+ Phần 2 (Còn lại): Từ Hải là một anh hùng đích thực. 

Câu 2 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Có gì đáng lưu ý trong cách xưng hô của Thuý Kiều khi nói về mình và khi nói về Từ Hải? Cách xưng hô đó giúp em hiểu gì về Thuý Kiều? 

Phương pháp: 

Đọc 8 câu thơ đầu để tìm ra được cách xưng hô.

Trả lời: 

- Khi Thúy Kiều khi nói về Từ Hải, nàng lại mang một sắc thái khác. Tự nhận mình hèn mọn, nhỏ bé, Kiều tôn vinh Từ Hải như một bậc cứu nhân độ thế, rửa sạch oan khiên. Bằng những lời ước lệ, thậm xưng, Từ Hải trong tâm trí Kiều đã hiện lên trong tám vóc vũ trụ, phi phàm: "Trộm nhờ sấm sét ra tay", "Dế đem gan óc đền nghì trời mây". 

Câu 3 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Phân tích hình tượng nhân vật Từ Hải qua đoạn trích (về lí tưởng, lời nói, hành động, kì tích). Từ đó, nêu nhận xét về tính cách của nhân vật này

Phương pháp: 

Đọc toàn bộ bài thơ để chỉ ra lí tưởng, lời nói, hành động, kì tích để đưa ra được hình tượng.

Trả lời: 

- Câu nói của Từ Hải cho thấy anh xem mình là một “quốc sĩ”, và xem Thúy Kiều là “tri kỉ”. 

- Việc anh giúp đỡ Kiều là hành động đầy ý nghĩa, giống như các anh hùng hào kiệt trong xưa luôn tôn trọng. 

- Từ Hải không dung thứ cho những tội ác trong cuộc đời và luôn khát khao đấu tranh với sự bất công. Với đội quân hùng hậu, Từ Hải đi đến nơi nào cũng gây ấn tượng mạnh mẽ như cơn bão vũ:

“Thừa cơ trúc chẻ mái tan

Binh từ đấy sấm ran trong ngoài”

- Từ Hải đã xây dựng lên một triều đình lớn, đặt binh lính trong trận hình rõ ràng. Từ Hải thắng ở đâu thì chiến thắng ở đó:

"Đòi cơn gió quét mưa sa,

Huyện thành đạp đổ năm toà cõi Nam."

- Từ Hải coi bọn gian thần trong triều đình như là “loài giá áo túi cơm”.  

Câu 4 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Đoạn trích Anh hùng tiếng đã gọi rằng thể hiện chủ đề gì và có vị trí như thế nào trong tác phẩm Truyện Kiều? 

Phương pháp: 

Đọc toàn bộ bài thơ để đưa ra chủ đề và gợi nhớ lại toàn bộ tác phẩm Truyện Kiều để xác định vị trí thuộc phần nào.

Trả lời: 

- Đoạn trích Anh hùng tiếng đã gọi rằng ca ngợi lí tưởng anh hùng thông qua nhân vật Từ Hải – một con người chí tình chí nghĩa, sống và chiến đấu vì lí tưởng và khát vọng tự do, lẽ công bằng. Thông qua đó, thể hiện khát vọng tự do, ước mơ công lí của Nguyễn Du. Nhân vật Từ Hải là một khám phá đầy sáng tạo của Nguyễn Du: từ một hảo hán trong “Kim Vân Kiều truyện” trở thành một anh hùng đích thực trong “Truyện Kiều”. 

Câu 5 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

So sánh nghệ thuật miêu tả nhân vật ở các đoạn trích Anh hùng tiếng đã gọi rằng và Trao duyên.

Phương pháp: 

Gợi nhớ lại nghệ thuật miêu tả của bài Trao duyên và chỉ ra nghệ thuật miêu tả nhân vật trong đoạn trích này để so sánh.

Trả lời: 

- Trong văn bản Trao duyên, Nguyễn Du đã tạo nên nhịp điệu của tâm trạng, của những nỗi đau đớn trong suy nghĩ của Kiều khi trao duyên. Bên cạnh đó, các biện pháp ẩn dụ, điệp từ, vận dụng nhuần nhuyễn các thành ngữ đã xây dựng thành công diễn biến tâm lí phức tạp, giằng xé, đau khổ của Kiều qua những lời độc thoại nội tâm khéo léo.

- Trong khi văn bản Anh hùng tiếng đã gọi rằng, Nguyễn Du đã dùng bút pháp lãng mạn hoá, lý tưởng hóa, những từ ngữ mang tính ước lệ để tô đậm tầm vác phi thường của hình tượng Từ Hải. Nguyễn Du đã khắc họa hình tượng Từ Hải bằng nhiều cách, từ nhiều phía. 

Sachbaitap.com